Wyłącznik nadprądowy jest w każdym domu, biurze, przedsiębiorstwie, na każdej hali. Nie zawsze jednak znamy go pod tą nazwą. Częściej nazywamy je eski, korki, bezpieczniki. Owe wyłączniki nadmiarowo-prądowe są ogromnie istotne dla bezpieczeństwa korzystania z energii. Mają przede wszystkim chronić obwody elektryczne przed przeciążeniami i zwarciami.

Wyłącznik nadprądowy – charakterystyka rozwiązania

Wyłączniki nadprądowe można podzielić na kategorie przede wszystkim ze względu na szybkość działania wyłączników w zależności od natężenia przepływającego przez nie prądu. Wyłącznik musi być odpowiednio dobrany do rodzaju obsługiwanych przewodów, aby odpowiednio szybko reagowały przy przepływie prądu wyższym od długotrwałej obciążalności prądowej przewodów. Warto przy tym pamiętać, że w przypadku wystąpienia zwarcia w obwodzie, wyłącznik nadprądowy natychmiast się wyzwala, niezależnie już od jego charakterystyki czasowej. Chodzi jednak o to, aby od zwarcia przewody uchronić. 

Ze względu na charakterystykę prądowo-czasową, wyróżniamy:

• wyłączniki A — rzadko spotykane wyłączniki nadprądowe, wyłączniki o działaniu bezzwłocznym, które wykorzystuje się do zabezpieczania sprzętów i urządzeń wrażliwych na fluktuacje natężenia energii. W tym przypadku prąd wyzwalania przeciążeniowego wynosi 1,13-,145.
• wyłączniki B — najbardziej powszechne wyłączniki nadprądowe; stosuje się je przede wszystkim w mieszkaniach, a także lokalach komercyjnych, które nie mają potrzeb dotyczących mocy większych niż kilka kW. Spotkać je można przy zabezpieczeniach gniazdek (obwodów gniazdkowych), oświetlenia czy też różnego rodzaju urządzeń AGD, RTV wymagających niewielkiego prądu rozruchowego. Prąd wyzwalania przeciążeniowego również wynosi 1,13-,145, natomiast prąd wyzwalania zwarciowego: 3-5.
• wyłączniki C- stosuje się je przede wszystkim w aplikacjach przemysłowych, służą one przede wszystkim do zabezpieczenia sprzętu o naprawdę dużych prądach rozruchowych, przykładem może być choćby trójfazowy silnik elektryczny. Prąd wyzwalania przeciążeniowego dalej wynosi 1,13-,145, natomiast prąd wyzwalania zwarciowego wzrasta w stosunku do wyłączników B. Teraz to już 5-10.
• wyłączniki D — wyłączniki nadprądowe stosowane właściwie wyłącznie w rozwiązaniach typowo przemysłowych; stosuje się je do ochrony i zabezpieczenia sprzętu i urządzeń elektroenergetycznych o naprawdę wysokim prądzie wyzwalania. W takim przypadku prąd wyzwalania przeciążeniowego dalej będzie wynosił 1,13-,145, natomiast zwarciowy może osiągnąć nawet 20. 

Są to cztery najbardziej popularne rodzaje wyłączników. Na rynku rozwiązań jest jednak znacznie więcej. Można spotkać wyłączniki nadprądowe oznaczone symbolami E, K, S, Z czy L, natomiast są to już rozwiązania bardzo specjalistyczne projektowane z myślą o konkretnych aplikacjach. Sprawdź: https://sklep.elus.pl/wylaczniki-nadpradowe,2,486285

Jak wybierać wyłączniki nadprądowe?

Kluczowe zasady regulujące dobór wyłączników nadmiarowo-prądowych reguluje norma PN-HD 60364-4-43:2012. Zgodnie z nią bezpieczniki muszą być tak, aby zapewnić działanie aparatu elektrycznego także, gdy przepływać przez to urządzenie będzie prąd elektryczny o natężeniu większym niż długotrwała obciążalność prądowa przewodów Iz. Im potrzebna jest większa moc rozruchowa urządzenia, tym najczęściej potrzebny jest bezpiecznik wyższej klasy. 

Jeśli chcesz upewnić się, jaki wyłącznik masz wybrać, musisz pamiętać o zastosowaniu warunków nierówności o układzie Ib ≤ In ≤ Iz; I2 ≤ 1,45 Iz, gdzie poszczególne symbole oznaczają:

• Ib – prąd obliczeniowy odbiornika
• Iz – obciążalność prądowa długotrwała przewodu,
• In – prąd znamionowy 
• I2 – prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego.

Prąd I2 to wielokrotność prądu znamionowego In „eski” lub bezpiecznika topikowego, gdzie przyjmuje się, że  I2 = k x In. K definiujemy jako  współczynnik krotności prądu, który może być równy

• 1,6-2,1 dla wkładek bezpiecznikowych (A)
• 1,45 dla wyłączników nadprądowych o charakterystyce B, C oraz D.