W pierwszej części naszego wpisu mogliście się zapoznać z najważniejszymi elementami składającymi się na funkcjonalną domową instalację wodną. Przedstawiliśmy wam między innymi rodzaje rur, z jakich można ją wykonać i całe niezbędne do tego wyposażenie dodatkowe. Kiedy już wiemy, że najlepiej jest wykorzystać rury stalowe ocynkowane, modele ze stali nierdzewnej lub bardziej popularne, lżejsze, ale równie wytrzymałe zrobione z różnego rodzaju tworzyw sztucznych, to przyszedł czas, aby dowiedzieć się, w jaki sposób je połączyć.

Prowadzenie rur – podstawowe zasady

Zanim zabierzemy się do pracy, musimy wiedzieć, że ważnym elementem domowej instalacji wodnej jest również instalacja grzewcza, także wymagająca odpowiedniego zamontowania. Podstawową zasadą prowadzenia wszystkich rur w domu lub mieszkaniu jest ich właściwe rozmieszczenie i zawsze muszą one przebiegać równolegle albo prostopadle do stropów oraz ścian. Prawidłowy przepływ wody warunkuje również wiele innych czynników, a doprowadza ją do wszystkich pomieszczeń zlokalizowanych niekiedy na różnych poziomach tzw. pion. Musi ona być oczywiście doprowadzona pod wysokim ciśnieniem i podczas projektowania całej instalacji należy uwzględnić zarówno średnicę i długość rur, jak i ewentualne problemy ze stratami ciśnienia, co najczęściej powoduje za mały ich przekrój.

Przewody doprowadzające ciepłą wodę muszą także być w pewnej odległości od rur z zimną wodą, nad nimi, a zazwyczaj jest to około 10 – 15 cm. Przyjęto tu pewne sztywne zasady ich montażu, szczególnie w pobliżu miejsc poboru wody i należy zachować określone odległości od podłogi wynoszące:

• dla umywalki sztorcowej: 50 – 60 cm,
• do wanny z baterią naścienną: minimum 60 cm,
• do prysznica: 100 – 130 cm,
• do spłuczki: 70 – 80 cm,
• do baterii umywalkowej naściennej: 20 – 35 cm nad umywalką.

Przeprowadzając rury w ścianach, należy zabezpieczyć je także podczas przechodzenia przez wszelkie przegrody i prowadzić zawsze po najkrótszych trasach, unikając dużej liczby załamań i skomplikowanego kształtu instalacji. Istnieje kilka sposobów ich rozprowadzenia i najczęściej wybierane to:

• prowadzenie bezpośrednio po powierzchni ściany, czyli natynkowo,
• w przygotowanych bruzdach ściennych, pod tynkiem. Ten sposób wymaga zabezpieczenia rur w elastycznej osłonie, chroniącej je przed uszkodzeniami mechanicznymi, w tym często powstającymi naprężeniami,
• w pionowych kanałach ściennych,
• możliwe jest również połączenie kilku powyższych metod i stosuje się rozwiązanie polegające na poprowadzeniu przewodów pionowych natynkowo, a poziome chowa się w ścianie,
• w listwach przypodłogowych w przypadku przewodów grzewczych.

Konieczne będzie także uwzględnienie rodzaju materiałów, z jakiego wyprodukowano rury, mogącego podlegać zjawisku kompensacji, czyli zmiany długości pod wpływem temperatury. Dotyczy to przede wszystkim tych wykonanych z miedzi i tworzyw sztucznych, z tego też powodu należy prowadzić je z zachowaniem pewnej ilości wolnej przestrzeni, tak aby mogły swobodnie się układać. Także przy przejściu przez ściany i sufity nie wolno ich bezpośrednio zabetonować, co mogłoby w krótkim czasie doprowadzić do ich nieodwracalnego uszkodzenia, tylko w specjalnych osłonach, stalowych lub z mocnego PCV. W ten sposób rury będą doskonale zabezpieczone przed naprężeniami termicznymi oraz możliwością zniszczenia przez ruchy samego budynku, czyli jego osiadanie.

Z czego składa się instalacja wodna

Definiując w najprostszy sposób domową instalację wodno – grzewczą, można powiedzieć, że jest to system połączonych ze sobą rur i jest w tym dużo prawdy. Jednak zagłębiając się w szczegóły dzielimy ją na szereg ważnych części, a każda wewnętrzna instalacja składa się z:

• przewodów pionowych, czyli pionów,
• przewodów poziomych, rozdzielczych,
• odgałęzień, dotyczących instalacji wodociągowej,
• rozprowadzeń w przypadku instalacji grzewczej, doprowadzających gorącą wodę bezpośrednio do zamontowanych na ścianach grzejników.

Najważniejsze są z pewnością przewody rozdzielcze, odpowiedzialne za dostarczenie wody do pionów, które z kolei rozprowadzają ją równomiernie po wszystkich poziomach budynku. Jak każda instalacja, także one mogą ulec awarii spowodowanej różnymi przyczynami, np. pęknięciem materiału, dlatego muszą zostać wyposażone w skuteczne systemy odcinające wodę, które ułatwią czasowe odłączenie danego odcinka instalacji w celu jej naprawy.
Układ rur należy również dobierać do konstrukcji samego budynku, a w szczególności od tego, czy jest podpiwniczony, czy nie. Posiadanie piwnicy daje możliwość prowadzenia przewodów poziomych w tym pomieszczeniu, na ścianach lub stropie. W przeciwnym wypadku niezbędne będzie przygotowanie kanałów rozprowadzających pod podłogą i zamontowania rur w chroniących je, plastikowych, wytrzymałych osłonach.

Sprawdzenie szczelności wykonanej instalacji

Instalacja wodna przed oddaniem do eksploatacji powinna przejść dokładne testy szczelności. Należy do wykonać jeszcze przed przykryciem rur tynkiem, a służy do tego tzw. próba ciśnieniowa, pozwalająca wykryć wszystkie możliwe przecieki. W późniejszym okresie może się to okazać trudne do wykonania, ostateczne wykończenie powierzchni ścian lub podłóg może uniemożliwić zlokalizowanie usterki, a koszty usunięcia awarii mogą okazać się niezwykle wysokie, o stresie nawet nie wspominając. Testy instalacji wodnej najlepiej jest przeprowadzić jeszcze przed zamontowaniem jej końcowych elementów, takich jak armatura czy wszystkie zawory, otwory wylotowe wystarczy zatkać dopasowanym korkiem zrobionym ze stali ocynkowanej i przyda się także manometr dokładnie mierzący ciśnienie wody.

Sama próba szczelności przebiega zazwyczaj dwuetapowo i wymaga ciśnienia wody półtora raza wyższego niż stosowane normalnie. Pierwszy etap to podniesienie ciśnienia do wymaganej wartości próbnej, które po około 30 minutach nie może się obniżyć więcej niż 0,06 MPa. Kolejnym krokiem jest próba główna, polegająca na dalszej obserwacji spadku ciśnienia wody. Trwa to następne 2 godziny i w tym czasie spadek nie powinien być większy niż 0,02 Mpa. Jeśli utrzyma się ono na takim wymaganym poziomie, to testy można uznać za w pełni udane i instalacja wodna nadaje się do dalszego użytkowania. Dzieło wieńczy oczywiście sporządzenie protokołu odbiorczego i wpis do dziennika budowy, czym powinny się zająć osoby do tego uprawnione, czyli najczęściej kierownik budowy oraz specjalista odpowiedzialny za montaż całej instalacji, również posiadający uprawnienia do wykonywania tego rodzaju prac.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.