Kiedy nadchodzą jesienne i zimowe chłody, usilnie poszukujemy ciepła, przytulnej i miłej atmosfery, którą w każdym domu może dać kominek. Kto nie marzy o wtuleniu się w ulubiony fotel, z gorącą herbatą i odprężeniu się w blasku ognia, dającym tak potrzebne uczucie wytchnienia. Planujemy jego budowę już na etapie projektowania budynku, umieszczając go najczęściej w salonie, czyli tam, gdzie spędzamy najwięcej czasu.

Kominek w domu – jego funkcja i kryteria wyboru

Właściwie dobrany kominek jest ważnym elementem wykończenia wnętrza i pełni w domu nie tylko funkcję dekoracyjną, stanowiąc też istotne wsparcie dla zamontowanego w domu systemu ogrzewania. Przed jego montażem warto jednak wiedzieć, że nie może on być jedynym źródłem ciepła, co ściśle regulują obowiązujące w naszym kraju przepisy. Używane do ogrzewania kominki muszą także spełniać szereg surowych wymagań, będąc zintegrowanymi z systemem dystrybucji gorącego powietrza, nazywanym w skrócie DGP lub być wyposażone w tzw. płaszcz wodny, stanowiący część wodnej instalacji centralnego ogrzewania. Wybierając konkretny model, nie można kierować się tylko względami czysto estetycznymi, trzeba wziąć także pod uwagę warunki, w jakich będzie użytkowany, takie jak:

• konstrukcja budynku, zwłaszcza wytrzymałość jego stropów na duże obciążenia,
• konstrukcja instalacji kominowej, należy zadbać między innymi o odpowiednią średnicę kanału odprowadzającego dym znad paleniska, a przewody dymne oraz spalinowe muszą spełniać określone normy budowlane, być wykonane z niepalnych materiałów, ich wylot musi znajdować się w odległości co najmniej 6 metrów od koron drzew,
• miejsce montażu, blisko komina, lecz w bezpiecznej odległości od przewodów instalacji gazowej i elektrycznej, pozwalającej uniknąć ryzyka pożaru.

Trzeba także uwzględnić inne równie ważne parametry, decydujące o działaniu kominka:

• rodzaj paliwa, najczęściej stosowane to drewno lub brykiety drzewne,
• materiał użyty do produkcji wkładu, stal lub żeliwo, odporniejsze na korozję,
• nominalną moc grzewczą, będącą wyliczoną średnią z trzech godzin palenia w kominku, w ściśle określonych warunkach,
• sprawność, określającą, jaka część energii powstała w wyniku spalania materiału grzewczego jest odzyskiwana jako ciepło,
• czas pracy bez konieczności uzupełnienia opału, zależący od takich czynników jak jakość np. drewna, stopień jego wilgotności, inny dla różnych modeli kominków,
• sposób otwarcia drzwiczek, na bok czy do góry,
• udzielaną przez producenta gwarancję na całe urządzenie, sięgającą niekiedy nawet 5 – 10 lat.

Kominek w domu – podstawowe rodzaje

W domach jednorodzinnych, a przy odpowiednio zaprojektowanej i bezpiecznej instalacji kominkowej, także w mieszkaniach, używa się kilka podstawowych typów kominków, a najczęściej spotykane to:

• kominki otwarte, przypominające nieco tradycyjne, obudowane paleniska, w których pali się drewnem. Dają one wyjątkowo dużo ciepła, jednak zużywając jednocześnie największe ilości opału. Ten typ kominka stawia się z wykorzystaniem wysokiej jakości cegieł ceramicznych, a wewnątrz powinien zostać wyłożony odporną na wysoką temperaturę cegłą szamotową. Nie jest to jednak zadanie dla domorosłego murarza i powinien się tym zająć wykwalifikowany zdun z dużym doświadczeniem zawodowym. Kominek otwarty wymaga także zapewnienia bezpiecznych warunków jego eksploatacji,  zwłaszcza zabezpieczenia podłogi w jego sąsiedztwie materiałami niepalnymi. Wokół niego nie można także ustawiać żadnych łatwopalnych elementów wyposażenia, a jako dodatkową ochronę można użyć specjalnych parawanów, dzięki którym nic nie wydostanie się poza palenisko,
• kominki z wkładem kominkowym. Najprostsze i najpowszechniej stosowane rozwiązanie. Wkład kominkowy to po prostu model urządzenia z zamkniętym paleniskiem. Jest najbezpieczniejszy i najbardziej ekonomiczny, mający wysoką wydajność grzewczą przy jednoczesnym zużyciu najmniejszej ilości opału. Podobnie jak kominki otwarte muszą zostać podłączone do komina, a sam wkład jest robiony z różnych materiałów, z których najlepiej sprawdza się żeliwo, odporne na uszkodzenia i wysokie temperatury. W zależności od funkcji, jaką będzie pełnił kominek, można wybierać spośród trzech rodzajów wkładów, typu A, do urządzenia pełniącego głównie rolę dekoracyjną, B, stosowanego w przypadku sporadycznego dogrzewania pomieszczeń oraz typu C, stosowany w kominkach intensywnie eksploatowanych. Najczęściej kupowane są wkłady z płaszczem wodnym, stanowiące część domowego centralnego ogrzewania, wiele modeli jest również efektownie wykończonych, wyposażonych w oszklenie drzwiczek i bocznych ścian. Zamontowane w nich panoramiczne szyby pozwalają nie tylko cieszyć się widokiem płonących polan, ale zwiększają też ilość ciepła w pomieszczeniu i to nawet o 40 procent,
• biokominki, stosowane w blokach, gdzie często niemożliwy jest montaż normalnego paleniska, na tradycyjne materiały opałowe. Używa się w nich wyłącznie ekologicznego biopaliwa, opartego na alkoholu etylowym. Można je spalać całkowicie, nie emitują dymu, spalin, a jedynie niewielkie ilości łatwej do odprowadzenia pary wodnej. Nie wymagają podłączenia do ciągu kominowego i można wybierać spośród modeli do zabudowy w ścianie lub wolnostojących. Są nie tylko praktyczne, stanowią też oryginalną dekorację, pasując praktycznie do każdego stylu urządzenia wnętrza i nadając mu niepowtarzalnego charakteru. Co ciekawe, są dostępne też w wersjach mobilnych, które można używać np. tylko w zimie, a po zakończeniu okresu grzewczego zdemontować i schować do następnego sezonu. Mają jednak i wady, najważniejszą jest właśnie wydzielanie pary wodnej z pewną ilością szkodliwego dwutlenku węgla, dlatego należy je używać wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Mają również bardzo małą moc grzewczą i nie nadają się niestety jako jedyne źródło ogrzewania, także ze względu na znaczny koszt biopaliwa, wynoszącego nawet kilkanaście złotych za jeden litr,
• kominki elektryczne, alternatywa dla tradycyjnych, które można zainstalować praktycznie wszędzie. Nie wymagają żadnego paliwa, wystarczy jedynie podłączyć je do instalacji elektrycznej i już cieszyć się ciepłem. Są całkowicie bezpieczne, nie trzeba ich czyścić, jednak będą zawsze tylko namiastka prawdziwego kominka. Efekt płomieni jest uzyskiwany na zasadzie rozbicia wiązek światła, jest z pewnością efektowny, lecz nigdy nie zastąpi magii płonącego drewna, ciepło zaś rozprowadzają zamontowane w urządzeniu wentylatory. Koszty eksploatacji nie będą tak wysokie, jak nam się wydaje, a większość dostępnych na rynku modeli generuje zużycie prądu na poziomie od kilkudziesięciu do maksymalnie kilkuset wat. Biorąc pod uwagę, że kominka nie używamy przez cały czas i ma on stuprocentową wydajność energetyczną, miesięcznie na ogrzewanie wydamy zaledwie kilka złotych.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.