Jedną z pierwszych instalacji będących elementem wykończenia każdego budynku, jest ta, doprowadzająca do niego wodę, której wykonanie powinno zostać dokładnie zaplanowane. Musi ona sięgać praktycznie do każdego pomieszczenia, w którym w przyszłości będziemy korzystać z wody. Równie ważny będzie sposób, w jaki doprowadzimy ją do domu i dlatego już na etapie projektowania powinniśmy wiedzieć, czy będziemy mogli skorzystać z ogólnodostępnego wodociągu, czy konieczne będzie własne ujęcie wody np. studnia głębinowa na posesji.

Projekt domowej instalacji wodnej

Niezależnie od tego, każda instalacja wodna to w rzeczywistości zbiór wielu połączonych ze sobą elementów, rur i innych urządzeń doprowadzających wodę oraz armatury, zlewozmywaków, umywalek, wanien czy kranów znajdujących się w kuchni bądź w łazience. Razem tworzą one skomplikowaną sieć, zwaną inaczej instalacją wodociągową, której montaż przy przestrzeganiu pewnych zasad może się okazać prostszy, niż początkowo nam się wydaje. Dodatkowo nie potrzeba do tego żadnych specjalnych uprawnień, choć pewne zdolności techniczne i manualne zdecydowanie się przydadzą.

Pracę rozpoczynamy oczywiście od sporządzenia projektu, w którym trzeba zaplanować takie kwestie jak:

• trasę przebiegu poszczególnych części instalacji, przede wszystkim w sposób ułatwiający do nich dostęp w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek awarii,
• sposób ułożenia rur, a zwłaszcza poprowadzenia ich w ścianach,
• dobór ich rodzaju, długości, średnicy czy materiałów, z jakich je wykonano,
• rozmieszczenie wszystkich zaworów, ułatwiających odcięcie dopływu wody do konkretnego kranu czy całego pomieszczenia, wodomierzy, filtrów i innego wyposażenia dodatkowego.

Rury, najważniejszy element każdej instalacji

Nie da się ukryć, że najważniejszą częścią instalacji wodnej są właśnie rury, wykonywane z różnych materiałów, które jednak powinny gwarantować długoletnią, bezawaryjną eksploatację. Przy ich wyborze należy kierować się wieloma czynnikami, a jednym z nich, często pomijanym, jest np. skład chemiczny wody, który mógłby powodować niekorzystne reakcje przy zetknięciu z powierzchnią rury. Również one nie mogą negatywnie oddziaływać na wodę, zmieniając np. jej skład chemiczny i czyniąc w ten sposób niezdatną do spożycia. Najczęściej stosowane materiały do produkcji rur używanych w domowej instalacji wodnej to:

• tworzywa sztuczne, powoli zastępujące metale, zwłaszcza ze względu na swoją odporność na korozję i niską masę, ułatwiającą prace montażowe. Wykorzystuje się wiele rodzajów tworzywa, jednak zazwyczaj są to jego najbardziej znane odmiany, polietylen PE, polipropylen PP czy polibutylen PB. Tego typu rury różnią się od siebie średnicą czy miękkością materiału, są dostępne jako twarde, pojedyncze, długości do kilku metrach lub miękkie, elastyczne, sprzedawane nawet w kilkusetmetrowych zwojach. Które użyjemy, zależy od potrzeb i wymagań projektu, a łączy się je na kilka sposobów, klejąc, skręcając czy zgrzewając,
• miedź, jeden z najstarszych materiałów, używanych do produkcji rur doprowadzających wodę. Są niemal tak samo lekkie i łatwo połączyć je ze sobą, najczęściej lutując ze sobą poszczególne elementy. Ich największą zaletą jest odporność na osadzanie się kamienia, ale nie nadają się do wody o dużym współczynniku miękkości, który mógłby spowodować wzmożoną korozję i przedostawanie się miedzi do wody, co w większych ilościach nie pozostaje bez wpływu na zdrowie.

Niezbędne i przydatne wyposażenie dodatkowe

Inne ważne części domowej instalacji, to wszelkie elementy dodatkowe, zwiększające bezpieczeństwo i funkcjonalność, a swoje zastosowanie znajdują między innymi:

• zawory odcinające, chroniące dom przed zalaniem, umożliwiające wyłączenie z obiegu wody danego odcinka instalacji. Powinno się je montować w wielu miejscach i najlepiej, kiedy każdy zlew, wanna czy umywalka są zabezpieczone solidny zaworem kulowym, dzięki czemu nie trzeba będzie zamykać dopływu wody do całego domu, przed wymianą np. cieknącej uszczelki,
• licznik wody ciepłej i zimnej, inaczej nazywany wodomierzem, monitorujący na bieżąco zużycie wody w gospodarstwie domowym. Na jego podstawie naliczany jest rachunek za wodę i wiele spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych wymaga jego zamontowania,
• filtr główny, zatrzymujący zanieczyszczenia. Montuje się go zazwyczaj bezpośrednio za wodomierzem, najczęściej jest on mechaniczny i skuteczny w przypadku zanieczyszczeń stałych, drobin piasku czy rdzy. Pozwala to na ochronę najbardziej wrażliwych na uszkodzenie elementów instalacji, czyli baterii, w których mogłoby szybko dojść do zużycia i uszkodzenie ich ruchomych części. Najlepiej sprawdzi się filtr o oczkach zatrzymujących drobinki większe niż 90 µm, nie należy stosować zbyt gęstych, które mogłyby się zapchać, zatrzymując dopływ wody,
• dodatkowe filtry uzdatniające wodę. Zdarza nam się niekiedy mieszkać w miejscach, gdzie smak wody stawia wiele do życzenia i mówiąc szczerze, po prostu nie nadaje się ona do picia. Wtedy może się okazać konieczny montaż filtra poprawiającego jej smak, co jest wręcz wymagane przy wodzie doprowadzanej z przydomowej studni. Często ma ona zbyt wysokie zasolenie, zawiera dużo związków organicznych lub jest zanieczyszczona groźnymi dla zdrowia bakteriami. Nowoczesne filtry, węglowe, zmiękczające i usuwające związki metali ciężkich, poprawią nie tylko smak, ale sprawią, że picie takiej wody lub używanie do innych celów spożywczych czy higienicznych, będzie całkowicie bezpieczne,
• pompa wodna, wykorzystywana przy wspomnianej studni głębinowej, ułatwiająca doprowadzenie wody nierzadko z dużej głębokości. Powinna zapewniać nie tylko wysoką wydajność, ale charakteryzować się też wytrzymałością i odpornością na uszkodzenia, o które nietrudno przy wieloletnim użytkowaniu. Zapewniają to odpowiednie materiały użyte w procesie produkcji, takie jak stal szlachetna, z której powinien być zrobiony korpus pompy, czy stal nierdzewna konieczna do wykonania obudowy w modelach, które podczas pracy są całkowicie zanurzone w wodzie. Pompa powinna też posiadać skuteczne systemy zabezpieczeń, powodujące natychmiastowe wyłączenie w przypadku obniżenia się poziomu wody w studni czy chroniące przed niebezpiecznymi przepięciami w sieci,
• trwałe i solidne połączenie ze sobą tych wszystkich elementów będzie z kolei wymagało użycia wielu kształtek czy łączek, pozwalających uzyskać wymaganą szczelność i poprowadzić rury w wymaganych, dokładnie określonych w projekcie kierunkach. Nie obędziemy się więc bez różnego rodzaju złączek, nypli, muf, trójników, czwórników czy kolanek. Niezbędne będą także najróżniejsze materiały uszczelniające, uszczelki itp. oraz zestaw najważniejszych narzędzi,składający się z gwintowników czy solidnego klucza, tzw. żabki lub popularnego francuza, które zazwyczaj mamy w swojej skrzynce z narzędziami,
• baterie, kuchenne czy łazienkowe, umywalkowe lub wannowe, ale to również temat na większy, następny poradnik, w którym przedstawimy, w jaki sposób wybrać najlepsze i najtrwalsze z nich.

Tyle o najważniejszych elementach domowej instalacji wodnej, a w jednym z kolejnych wpisów zapoznamy się ze sposobem jej budowy i sposobami uniknięcia często popełnianych błędów, które zdarzają się niekiedy nawet specjalistom w tej dziedzinie.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.