Budowa domu jednorodzinnego oznacza nie tylko prowadzenie samych prac budowlanych, ale i konieczność załatwienia wielu niezbędnych formalności. Dotyczą one nie tylko okresu poprzedzającego budowę, trzeba o nich pamiętać na każdym etapie, a jedną z czynności, jakiej w żadnym przypadku nie wolno pominąć, jest prowadzenie dziennika budowy.

Czym jest dziennik budowy i jakie przepisy regulują jego prowadzenie?

Ilość formalności związanych z postawieniem naszego wymarzonego domu w spokojnej, podmiejskiej dzielnicy może przyprawić przyszłego właściciela lub inwestora o ból głowy. Większość, takich jak kupno działki, jej przygotowanie do budowy czy zakup projektu domu i niezbędnych materiałów budowlanych udaje się załatwić wcześniej. Jednak dziennik budowy należy prowadzić przez cały czas, aż do zakończenia prac, co określają obowiązujące w tej kwestii przepisy prawa budowlanego, których bezwzględnie trzeba przestrzegać.

Artykuł 45, paragraf 1 prawa budowlanego definiuje dziennik budowy jako urzędowy dokument, w którym zapisujemy cały przebieg prac budowlanych oraz wszystkich zdarzeń, jakie w tym czasie miały miejsce. Jest to więc istotna, obowiązkowa część całej niezbędnej dokumentacji, związana z uzyskanym wcześniej pozwoleniem na budowę lub dokumentem potwierdzającym zgłoszenie tego faktu, przy obiektach o powierzchni mniejszej niż 35 m2. Do prowadzonego dziennika należy także dołączyć inną dokumentację, z którą stanowi nierozłączną całość, taką jak:

• projekt budowlany powstającego domu;
• rysunki i opisy wykorzystywane do realizacji obiektu;
• książki obmiarów i operaty geodezyjne, zawierające dokumentację geodezyjną sporządzaną na poszczególnych etapach budowy;
• protokoły odbioru budynku, zarówno częściowego, po kolejnych etapach prac, jak i końcowego.

Który urząd wydaje dziennik budowy i co należy dołączyć do wniosku?

Wiemy już, czym jest dziennik budowy, ale nadal nie wiemy, w jaki sposób możemy go otrzymać. Odpowiedzialność uzyskania dziennika spoczywa na inwestorze, a wydaje go urząd, w którym występujemy o zezwolenie na budowę lub potwierdzenie faktu jej zgłoszenia, po ich uprawomocnieniu. Może to być np. Urząd Miasta, Gminy, lecz najczęściej jest to Starostwo Powiatowe, gdzie w wydziale do spraw architektoniczno-budowlanych trzeba złożyć wniosek, w którym muszą się znaleźć następujące informacje:

• dane inwestora albo jego pełnomocnika;
• numer decyzji o wydaniu pozwolenia na budowę i data jej wydania;
• nazwa i rodzaj obiektu, jaki chcemy budować, w naszym przypadku jest to dom jednorodzinny;
• adres, pod którym powstaje;
• oznaczenie geodezyjne terenu.

Do składanego wniosku należy również dołączyć kilka wymaganych przez urząd, niezbędnych dokumentów, takich jak:

• kopia decyzji o wydaniu pozwolenia na budowę;
• dokument potwierdzający uprawnienia pełnomocnika, jeśli on będzie składał wniosek o dziennik budowy;
• potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej wymaganej przy ustanowieniu pełnomocnika;
• oryginał istniejącego dziennika budowlanego, jeśli tylko staramy się o jego przedłużenie, a od daty rejestracji minęło więcej niż 3 lata i po prostu stracił ważność.

Jak wygląda dziennik budowy?

Dziennik budowy wydawany jest dopiero po uprawomocnieniu zezwolenia na budowę, za jego wydanie musimy również zapłacić, nie jest to na szczęście wysoka kwota, zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych, ale za rejestrację nie zapłacimy ani grosza. Możemy go otrzymać w samym urzędzie albo kupić w księgarni oferującej takie druki, a sam dziennik musi mieć format A4 i ponumerowane strony, zabezpieczone przed nieuprawnionym usuwaniem kartek. Jego formę także określają stosowne przepisy, w tym przypadku jest to rozporządzenie z dnia 26 czerwca 2002 roku, wydane odnośnie do dziennika budowy, tablicy informacyjnej oraz montażu i rozbiórki.

Każda strona jest opieczętowana przez urząd, co chroni przed możliwością fałszerstwa oraz podwójna, co oznacza, że kiedy ją zapisujemy, to tworzy się jednocześnie kopia wpisów, którą osoba uprawniona może wyrwać wzdłuż specjalnie perforowanej linii. Na pierwszej stronie są umieszczone, ponownie przez urząd wydający dziennik, ważne dane:

• nadany numer dziennika;
• data jego wydania;
• liczba stron;
• dane inwestora;
• adres budowy i jej rodzaj;
• informacje o sposobie prowadzenia dziennika oraz ewentualnej odpowiedzialności, które określa art. 93 punkt 4 obowiązującego prawa budowlanego.

Kto może prowadzić dziennik budowy?

Dziennika budowy nie może prowadzić pierwsza z brzegu osoba znajdująca się na placu budowy. Jest to zadanie wyłącznie dla uprawnionych do tego osób, którymi są:

• inwestor;
• wyznaczony przez niego kierownik budowy;
• twórca projektu budynku;
• kierownik robót budowlanych;
• inspektor nadzoru budowlanego;
• osoby dokonujące pomiarów geodezyjnych na placu budowy;
• pracownicy organów uprawnionych do przeprowadzenia kontroli, w tym z nadzoru budowlanego, sprawdzający, czy na budowie przestrzegane są obowiązujące przepisy.

Tylko one mogą dokonywać wpisów dokumentujących przebieg prac budowlanych, chociaż sposobu, w jaki należy to robić, nie regulują żadne odrębne przepisy, istnieją tylko pewne wytyczne, których jednak należy przestrzegać. Najczęściej zajmuje się tym wyznaczony wcześniej kierownik budowy, potwierdzający przyjęcie swoich obowiązków podpisem i przyjmujący w ten sposób szeroki zakres odpowiedzialności, a sam dziennik musi stale znajdować się na terenie budowy.

W jaki sposób dokonywać wpisów w dzienniku budowy?

Jednym z zadań kierownika jest regularne dokonywanie wpisów w dzienniku budowy, wraz z postępem prac, obejmujących wszystkie zaistniałe zdarzenia, wykryte nieprawidłowości czy odstępstwa od przyjętego projektu. Poszczególne wpisy muszą być dokonywane w sposób uniemożliwiający ich usunięcie albo wprowadzenie nieautoryzowanych poprawek w późniejszym czasie oraz tak, aby „odbiły się” na kopii.

Konieczne jest zachowanie ich porządku chronologicznego, czego nieprzestrzeganie wiąże się z wysoką karą finansową, a każdy wpis musi być podpisany przez osobę uprawnioną, najlepiej z pieczątką. Jeśli ilość wpisów zapełni jeden tom dziennika, to zawsze możemy złożyć wniosek o drugi, uzyskać go i zarejestrować zgodnie z opisaną wyżej procedurą. Zakończenie budowy także należy potwierdzić stosownym wpisem dokonanym przez jej kierownika, który w ten sposób potwierdza, że zostały wykonane i odebrane wszystkie zaplanowane prace, budynek oddano w stanie nadającym się do zamieszkania.

Zdarzają się również przypadki, gdy dziennik budowy zaginie lub zostanie zniszczony, taki fakt należy natychmiast zgłosić organowi, który go wydał, a zatajenie tego grozi mandatem dla kierownika budowy lub innej odpowiedzialnej osoby. W miarę możliwości należy odtworzyć wszystkie poprzednie wpisy, od dnia rozpoczęcia budowy, aż do chwili zniszczenia lub zgubienia dziennika.

Czy istnieją odstępstwa od obowiązku prowadzenia dziennika budowy?

Prowadzenie dziennika budowy jest obowiązkowe prawie na każdej budowie, zwłaszcza w przypadku większości domów jednorodzinnych, których powierzchnia przekracza 70 m2. Wprowadzone niedawno nowe przepisy umożliwiają postawienie domu o powierzchni zabudowy nieprzekraczającej tej wartości bez zezwolenia na budowę, w tym przypadku nie jest również konieczne wyznaczenie kierownika budowy i prowadzenie dziennika. Pozostałe wyjątki, przy których nie jest on wymagany to:

• mały stopień skomplikowania prowadzonych robót, uzasadniony przez inwestora, co określa się już na etapie wydawania pozwolenia na budowę lub odrębną decyzją uprawnionego do tego organu;
• budowa instalacji używanych do przechowywania gazu płynnego, w których pojedynczy zbiornik ma pojemność do 7 m3, wykorzystywanych jak źródło zasilania mieszkalnych budynków jednorodzinnych, stawianych tylko na podstawie zgłoszenia tego faktu w urzędzie, bez konieczności uzyskania odrębnego zezwolenia na budowę.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.