Ogrzewanie domu w zimie to temat, który nieustannie spędza sen z powiek wielu ich właścicielom. Nie da się ukryć, że ceny materiałów opałowych nie należały w zeszłym sezonie grzewczym do najniższych, w tym również możemy spodziewać się wysokich kosztów ogrzewania. Warto więc znaleźć jeszcze przed zimą skuteczne rozwiązanie wspomagające centralny piec CO i pozwalające skutecznie dogrzewać pomieszczenia w najbardziej mroźne dni. Jednym z częściej stosowanych, jest piec wolnostojący typu koza, mogący jednocześnie zastąpić typowy kominek, będący doskonałym, dodatkowym źródłem ciepła.

Czym jest piec typu koza?

Większości z nas piece typu koza kojarzą się z prymitywną konstrukcją, jaką widywaliśmy przeważnie w starych filmach, okopconą, stojącą gdzieś w kącie pomieszczenia, z metalową, pogiętą rurą wyprowadzoną przez otwór wycięty w szybie lub w ścianie. Widok ten na szczęście należy już do przeszłości, obecnie kozy wracają do łask, cieszą się stale rosnącą popularnością i w niczym nie przypominają tych starych konstrukcji.

Nowoczesne i jednocześnie wysoce funkcjonalne piece typu koza są obecnie robione z odpornych materiałów, żeliwa albo wytrzymałej na wysokie temperatury blachy stalowej emaliowanej lub malowanej proszkowo. Mogą mieć też różne kształty, od walcowatych po prostokątne sześciany, dzięki czemu nie tylko grzeją, ale i zdobią pomieszczenie, w którym zostaną zamontowane. Niektóre modele, przede wszystkim stalowe, są z zewnątrz pokrywane efektownie zdobionymi kaflami, dzięki czemu o wiele dłużej trzymają ciepło po nagrzaniu.

Jak jest zbudowany typowy piec wolnostojący i w jaki sposób grzeje?

Budowa pieca typu koza nie jest zbyt skomplikowana, to po prostu obudowane, szczelne palenisko, złożone zaledwie z kilku części. Wszystkie dostępne modele są przeważnie w postaci gotowych zestawów do samodzielnego zamontowania, lecz zdecydowanie lepiej zlecić to zadanie fachowcom, posiadającym odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia.

Dzięki temu będziemy mogli być pewni dokładności wykonanego montażu i zachowania przy tym wszystkich obowiązujących przepisów przeciwpożarowych. Taki piec można bez problemu ustawić nawet w salonie, dużą zaletą są jego niewielkie rozmiary, zdecydowanie mniejsze niż typowego murowanego kominka.

Działanie, czyli ogrzewanie wnętrza, opiera się na zjawisku radiacji, a ciepło jest oddawane do pomieszczenia przede wszystkim przez drzwiczki i górę pieca, w nieco mniejszym stopniu przez jego ścianki. Istnieją także piece wolnostojące działające na zasadzie konwekcji, mające wolną przestrzeń pomiędzy ściankami obudowy oraz wloty powietrza i wyloty, odpowiednio w dolnej i górnej części. Powietrze dostaje się przez dolne wloty, jest ogrzewane i wylatuje gorące przez górne.

Najczęściej używane rodzaje pieców typu koza

Wchodząc do firmy sprzedającej popularne kozy, czy do marketu budowlanego, gdzie również możemy je kupić, od razu zauważymy szeroki ich wybór, wiele modeli, co może utrudnić decyzję, na który się zdecydować. Warto więc wcześniej dowiedzieć się, jakie są dostępne i czym różnią się między sobą, a do swojego domu możemy zakupić:

Piec koza żeliwny wolnostojący

Zdecydowanie najczęściej wybierany, właśnie ze względu na właściwości materiału, z jakiego został wykonany. W wielu innych modelach żeliwne są tylko drzwiczki, a tutaj cała konstrukcja pieca, mająca zazwyczaj tradycyjny, nierzadko bogato zdobiony wygląd, idealnie pasujący np. do rustykalnego stylu urządzenia wnętrza. Użytkownicy doceniają wysokie walory grzewcze żeliwa, używanego też do produkcji kaloryferów, o wiele dłużej trzymającego ciepło niż stal, nawet po jednorazowym nagrzaniu, na co wpływa też większa grubość ścianek pieca.

Piec koza stalowy

Jak sama nazwa wskazuje, zrobiony z odpornej na wysoką temperaturę, malowanej proszkowo blachy stalowej. Ma zazwyczaj prostą, geometryczną formę, bez żadnych ornamentów i innych ozdób, doskonale komponując się z wyposażeniem wnętrza w stylu industrialnym lub niezmiennie modnym skandynawskim. Piece stalowe mają niestety jedną stosunkowo poważną wadę, rodzaj użytego materiału sprawia, że słabiej kumulują ciepło i szybciej ochładzają się po nagrzaniu. Właśnie dlatego bardzo często do wyłożenia ich wnętrza używa się płyt szamotowych.

Piec koza z płaszczem wodnym

Zupełnie inną kategorię pieców wolnostojących typu koza stanowią modele z płaszczem wodnym, najwydajniejsze, które pozwalają skutecznie dogrzać pomieszczenia w każdym domu, redukując jednocześnie wysokość rachunków za ogrzewanie. W tym przypadku koza zastępuje po prostu używany wcześniej piec CO i trzeba ją podłączyć do domowej instalacji grzewczej, aby ogrzewała znajdującą się w nim wodę.

Warto jednak pamiętać o wcześniejszym obliczeniu mocy grzewczej takiego urządzenia, czy faktycznie wystarczy do ogrzania całego domu. Równie istotny jest rodzaj paliwa grzewczego, jakie będziemy używać, a jeśli zdecydujemy się na drewno, to powinniśmy wiedzieć, że sprawność pieców nim opalanych jest średnio o kilkanaście procent niższa niż modeli opalanych np. pelletem.

Wybór pieca typu koza – na co zwrócić szczególną uwagę?

Patrząc na ilość dostępnych na rynku modeli, zdajemy sobie sprawę, że wybór pieca wolnostojącego nie będzie prosty i zależy od wielu różnych czynników. Należy między innymi wziąć pod uwagę kubaturę pomieszczenia, jakie z jego pomocą chcemy ogrzewać czy rodzaj materiału. Równie istotne są inne elementy konstrukcji oraz parametry pracy bezpośrednio wpływające na komfort eksploatacji, takie jak:

• moc grzewczą, zawsze dopasowaną do wielkości pomieszczenia, a 1 kW mocy grzewczej pieca wystarcza do ogrzania od 10 do 12 m²;
• sprawność pieca, oznaczającą ile energii faktycznie zostanie zużyte do ogrzewania, a ile zostanie stracone, wylatując przez komin, zalecana sprawność pieców typu koza nie powinna być mniejsza niż 70 procent;
• czas palenia po jednorazowym zapaleniu pełnego paleniska, który nie może być krótszy niż 8 godzin;
• możliwość regulacji mocy, co robi się oczywiście nie z pomocą typowego termostatu, chociaż są używane w nowszych i bardziej zaawansowanych technicznie modelach, lecz najczęściej poprzez regulację dopływu powietrza do komory spalania, szybrem lub specjalną przepustnicą;
• łatwość dokładania materiału opałowego, co robi się, otwierając po prostu drzwiczki pieca, dlatego powinny mieć odpowiednią wielkość, a najlepiej, aby miały jeszcze dodatkową klapę w górnej części;
• możliwość usuwania popiołu bez zabrudzenia pomieszczenia, co ułatwia montowany w piecach wolnostojących pojemnik, nazywany popielnikiem, wysuwany i zamykany szczelną pokrywą, dzięki czemu zachowamy czystość podłogi wokół pieca;
• miejsce ustawienia, najlepiej w centralnym punkcie danej kondygnacji, gdzie jest najlepsza cyrkulacja powietrza, a ze względu na walory estetyczne piece tego typu najczęściej ustawia się w salonie lub holu;
• rodzaj drzwiczek, najlepiej, aby były oszklone, co pozwala nam obserwować płomienie, zadbajmy jednak o to, aby szyba była samoczyszcząca, pokryta specjalną metalizowaną powłoką uniemożliwiającą przyklejanie się do szkła cząsteczek sadzy;
• elementy umożliwiające wykorzystanie pieca typu koza do gotowania albo pieczenia potraw.

Równie istotny, jak wyposażenie, jest dobór odpowiedniego paliwa, a piece wolnostojące można opalać zarówno drewnem, jak i praktyczniejszym pelletem. To drugie rozwiązanie jest zdecydowanie częściej wybierane, a pellet, czyli niewielkie walce z ciasno sprasowanych trocin sosnowych to opał ekologiczny, wytwarzający przy spalaniu małe ilości popiołu i pozwalający zachować czystość samego pieca i jego otoczenia.

Które najważniejsze zalety pieców wolnostojących typu koza warto podkreślić?

Wielu specjalistów od systemów grzewczych twierdzi, że montaż w domu pieca typu koza niesie ze sobą same zalety dla użytkowników, podkreślając przede wszystkim takie jak:

• bardzo łatwy montaż, którego jednak lepiej nie robić samodzielnie, lecz zlecić fachowcom w tej dziedzinie, pamiętając o przygotowaniu miejsca pod piec, a stawiamy go na posadzce ceramicznej, kamiennej lub klinkierowej, trzeba też zadbać o doprowadzenie powietrza do komory spalania i bezpieczne, zgodne z obowiązującymi przepisami odprowadzenie spalin;
• idealne rozwiązanie zastępujące kominek, w sytuacji, kiedy nie mamy na niego odpowiedniej ilości miejsca;
• mała masa pieca, nie wymaga więc wzmacniania stropów przed jego montażem, ułatwiająca też ewentualny demontaż i zamontowanie w nowym miejscu;
• wysoka sprawność grzewcza, sięgająca wspomnianych 70 procent, oddawanie ciepła całą swoją powierzchnią;
• przy wybraniu odpowiedniego modelu, np. o mocy 10 kW, można z jego pomocą ogrzać cały dom o powierzchni sięgającej do 100 m²;
• zamknięta komora spalania zwiększająca bezpieczeństwo użycia;
• duży wybór wzorów ułatwiających dopasowanie designu pieca do pozostałych elementów wyposażenia wnętrza.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.