Kuchnia to jedno z najważniejszych pomieszczeń w każdym domu, jednocześnie powód do dumy gospodyni, która zawsze chce, aby było urządzone w wyjątkowy sposób, dając nie tylko komfort użytkowania, ale i wzbudzając podziw odwiedzających gości. Warto jednocześnie pamiętać, że kuchnia to miejsce, w którym przygotowujemy posiłki, wymaga więc odpowiedniego wykończenia powierzchni ścian oraz podłogi. Służą do tego właściwie dobrane płytki do kuchni, których głównym zadaniem jest co prawda ochrona przed podwyższonym poziomem wilgoci, lecz ich walory estetyczne także odgrywają niebagatelną rolę.

Płytki do kuchni – w jakich miejscach je kładziemy

Pomieszczenie, w którym kilka razy dziennie nie tylko przygotowujemy posiłki, ale i je jemy, jest także narażone na różnego rodzaju zanieczyszczenia, które szybko doprowadziłyby do zniszczenia niezabezpieczonych podłóg i ścian. Spadające resztki produktów spożywczych czy rozlane płyny pozostawiłyby trwałe ślady, a kuchnię musielibyśmy nieustannie malować. Właśnie dlatego wszystkie powierzchnie, narażone na te niekorzystne czynniki, należy zabezpieczyć z pomocą wysokiej jakości płytek kuchennych, ściennych i podłogowych.

Utworzą one w najbardziej narażonych miejscach szczelną, ceramiczną powłokę, chroniącą przed brudem i zalaniem, łatwą do utrzymania w czystości. Warto je przede wszystkim położyć w pasie przy wszystkich blatach kuchennych, oczywiście dopiero po zamontowaniu mebli, na całej powierzchni podłogi, koło kuchenki i zlewozmywaka.

Płytki do kuchni – zalecane kryteria wyboru

Patrząc na olbrzymią ilość płytek kuchennych dostępnych w sklepach, stacjonarnych lub internetowych, trudno nie mieć problemów z wybraniem najbardziej nam odpowiadających. Dlatego warto wcześniej wiedzieć, jakimi kryteriami kierować się przy ich wyborze i musimy przede wszystkim pamiętać o:

Stylu, w jakim chcemy urządzić kuchnię

Może on być nowoczesny lub tradycyjny, rustykalny albo niezmiennie modny skandynawski. W pierwszym przypadku dobrym wyborem będą płytki z wyraźną fakturą, wytłoczonym wzorem, w łagodnej, pastelowej kolorystyce. W drugim postawmy raczej na gładką powierzchnię w odcieniach błękitu lub nieśmiertelnej bieli, połączoną z równie minimalistycznymi, stonowanymi meblami o prostych kształtach.

Zachowaniu spójności kolorystycznej

Co dotyczy całego pomieszczenia, czyli dopasowaniu odcienia płytek do pozostałych elementów wyposażenia, przede wszystkim mebli. W małych kuchniach najlepiej sprawdzą się jasne kolory, powiększające optycznie pomieszczenie, intensywne zostawmy dla dużych, ciekawe jest także połączenie ze sobą kilku kolorów kafelek. Powinny oczywiście być z tej samej palety, chociaż coraz więcej osób decyduje się na ostre kontrasty, łączenie np. bieli z bardziej intensywną kolorystyką. Z kolei wielkość płytek nie jest aż tak ważna, duże czy małe, nadają się do każdej kuchni, a zastosowanie dużych jeszcze bardziej ją optycznie powiększy.

Właściwościach ułatwiających codzienne użytkowanie

Nawet najładniejsze płytki kuchenne muszą być jednocześnie funkcjonalne, ułatwiające codzienne użytkowanie w specyficznych warunkach i to przez wiele lat. Dotyczy przede wszystkim płytek układanych na podłodze, zawsze najintensywniej eksploatowanych. Trzeba więc przed zakupem zwrócić szczególną uwagę na takie ich parametry jak:

Nasiąkliwość

Czyli parametr określający stopień porowatości materiału, a im jest on wyższy, tym płytka będzie bardziej wchłaniać wodę. Według obowiązującej europejskiej normy dzieli się je na trzy grupy:

• płytki grupy I, o nasiąkliwości poniżej 3 procent i mogą być używane nawet w nieogrzewanych pomieszczeniach;
• płytki grupy II, o stopniu nasiąkliwości od 3 do 10 procent, są przeznaczone do miejsc, w których nie będą nasiąkać wilgocią od podłoża;
• płytki grupy III, o nasiąkliwości od 10 do 20 procent, można położyć na ścianach, ale tylko tam, gdzie jest odpowiednio niski poziom wilgotności.

Na ściany i podłogi w kuchni należy wybierać płytki o stopniu nasiąkliwości pomiędzy 5, a 6 procent i właśnie takie bez problemu zniosą każde warunki eksploatacji.

Ścieralność

Kolejny istotny parametr, który należy uwzględnić przy wyborze, informujący o natężeniu ruchu, jaki są w stanie wytrzymać kafle, im wyższy, tym większa ich odporność na uszkodzenia tym powodowane. Stopień ścieralności, charakteryzujący płytki kuchenne, określa ponownie europejska norma, dzieląca je na cztery klasy:

• klasa I, którą oznacza się płytki przeznaczone do użycia wyłącznie w pomieszczeniach o małym natężeniu ruchu, nie nadają się więc do kuchni, lecz np. do sypialni albo do łazienki, oczywiście tylko w wersji z antypoślizgowym wykończeniem powierzchni;
• klasa II, nadając się do większości pomieszczeń o średnim natężeniu ruchu, takich jak salon, pokoje dziecięce czy jadalnia;
• klasa III, także stosowana w pomieszczeniach o średnim natężeniu ruchu, ale należące do niej płytki podłogowe można bez ryzyka uszkodzenia ułożyć w kuchni, sprawdzą się także na zewnątrz domu, na balkonie lub tarasie;
• klasa IV, znosząca bez uszczerbku wieloletni intensywny ruch, raczej nie stosowana w pomieszczeniach mieszkalnych, lecz w budynkach użyteczności publicznej, urzędach, czy sklepach.

Odporność na plamienie

Zależna od materiału stanowiącego ostatnią, wierzchnią warstwę płytek ceramicznych, od jej mikrostruktury, porowatości decydującej o stopniu wnikania zanieczyszczeń w ich powierzchnię. Powinna być jak najmniejsza, dzięki czemu uda się uniknąć trudnego do usunięcia, a niekiedy i trwałego zabrudzenia. Odporność płytek na plamienie dzielimy aż na 5 klas, określanych na podstawie specjalnie przeprowadzanego testu.

W tym celu dokonuje się celowego zabrudzenia powierzchni licowej z pomocą roztworu sporządzonej z zieleni chromowej, jodu pełniącego funkcję utleniacza oraz oliwy z oliwek. Taką mieszankę aplikuje się na płytki, pozostawia na pewien czas, a następnie czyści, ściśle określonymi metodami, oceniając jednocześnie ewentualne zmiany w wyglądzie. Na tej podstawie dokonuje się podziału na następujące klasy, które przedstawimy w odwrotnej kolejności:

• klasa 5, powstające zabrudzenia udaje się bez problemu usunąć tzw. metodą A, czyli bieżącą wodą o temperaturze około 50 – 60 stopni w czasie 5 minut;
• klasa 4, kiedy zabrudzenia można usunąć metodą B, gąbką nasączoną zwykłym detergentem o współczynniku pH 6,5 – 7,5;
• klasa 3, w której usunięcie zabrudzeń polega na zastosowaniu metody C, czyli mocnego środka o pH pomiędzy 9 a 10 i obrotowej szczotki z twardym włosiem ustawionej na 500 obr/min przez 2 minuty;
• klasa 2, wymagająca już użycia metody D, zanurzenia płytki w silnym rozpuszczalniku, roztworze kwasu solnego, acetonie czy wodorotlenku potasu, aż na 24 godziny;
• klasa 1, oznaczająca, że należącej do niej płytki nie da się wyczyścić w żaden z opisanych powyżej sposobów.

Płytki do kuchni – jakie rodzaje na ścianę i podłogi

Kryteria doboru odpowiednich płytek ceramicznych do naszej kuchni wydają się skomplikowane, na szczęście zawsze można zasięgnąć fachowej porady sprzedawcy w sklepie, czy osoby, która będzie je układać. Warto jednak samemu wiedzieć, że dostępne jest kilka ich rodzajów, różniących się przede wszystkim materiałem, z jakiego zostały zrobione. Ma on jednocześnie istotny wpływ na ich właściwości fizyczne, odporność na uszkodzenia, na jakie mogą zostać narażone i mamy do czynienia z:

Glazurą

Zdecydowanie najpopularniejszym i najczęściej wybieranym rodzajem płytek do kuchni, nazywanych niekiedy fajansowymi. Tego typu kafle robi się z ceramiki, używa tylko do pokrycia ścian i nie nadają się na podłogi. Mogą być wykańczane na rozmaite sposoby, lecz zazwyczaj pokrywa się je gładkim, kolorowym szkliwem, odbijającym światło i rozjaśniającym pomieszczenie. Ich godne podkreślenia zalety to:

• stosunkowo wysoka trwałość, a przy właściwym użytkowaniu będą służyć nawet kilku pokoleniom rodziny;
• odporność na temperaturę, chociaż nie wolno ich celowo, nadmiernie nagrzewać;
• odporność na działanie kwasów oraz czynników biologicznych;
• łatwość czyszczenia z pomocą wody z dodatkiem łagodnego środka czyszczącego;
• dostępność w olbrzymim wyborze wzorów, wielkości i kolorów.

Niestety glazura ma także swoje wady, podstawową jest niska odporność na uszkodzenia mechaniczne, uderzenia i ściskanie, co jednak rekompensuje łatwość ich ewentualnej wymiany.

Klinkierem

Używanym właśnie na podłogi kuchenne, a płytki klinkierowe produkuje się z gliny mieszanej z różnymi dodatkami zmieniającymi jej kolor oraz właściwości fizyczne, a następnie wypalanej w wysokiej temperaturze. Klinkier, w postaci płytek, w ostatnich latach zaczęto układać również na ścianach w kuchni, na co wpłynęła:

• ich wysoka wytrzymałość mechaniczna;
• odporność na podwyższony poziom wilgoci panującej w pomieszczeniu;
• tworzenie w nim zdrowego, naturalnego mikroklimatu;
• szeroki wybór kolorów i faktury wykończenia powierzchni;
• możliwość pomalowania na dowolny kolor;
• dobre właściwości izolacyjne i akustyczne;
• efektowny wygląd, nadający kuchni wyjątkowego stylu i ponadczasowej elegancji.

Oczywiście również płytki klinkierowe nie są pozbawione pewnych wad, które warto poznać przed zakupem, takich jak:

• duży ciężar mogący nadmiernie obciążać nieprzygotowaną do tego ścianę;
• konieczność dokładnego wykonania prac montażowych, niezbędnych do zabezpieczenia płytek przed wnikaniem wilgoci;
• potencjalne problemy z czyszczeniem, zwłaszcza kiedy płytki mają skomplikowaną fakturę, na której osiadają zanieczyszczenia;
• niska odporność na temperaturę, dlatego nie można ich stosować na ściany leżące bezpośrednio przy kuchence.

Terakotą

Nazywaną też płytkami albo kafelkami kamionkowymi, powstająca w procesie wypalania gliny z dodatkiem piasku kwarcowego w temperaturze sięgającej nawet 1300 stopni. Jej powierzchnię zewnętrzną pokrywa się szkliwem, nadaje się nie tylko na podłogi we wnętrzu domu, ale i na zewnątrz, a jej zalety to:

• wysoka twardość, odporność na nacisk i duże obciążenia;
• duża odporność na ścieranie i większość innych uszkodzeń mechanicznych;
• niska nasiąkliwość, można ją więc układać wszędzie tam, gdzie będzie narażona na zalanie;
• niepalność i odporność na zmianę temperatur;
• łatwy montaż i możliwość wiercenia w niej otworów bez ryzyka uszkodzenia płytki;
• dostępność w stosunkowo dużej ilości wzorów, a terakota może wręcz do złudzenia imitować inne materiały, także deski z różnych gatunków drewna, kamień czy bloczki betonowe, idealne rozwiązanie dla miłośników stylu industrialnego;
• możliwość zastosowania przy ogrzewaniu podłogowym.

Wadą terakoty jest przede wszystkim jej wysoka cena oraz niższa odporność na uderzenia, trzeba więc uważać, aby na pokrytą nią podłogę nie spadł nam np. ciężki garnek.

Gresem

Ostatnim materiałem, który chcielibyśmy zaprezentować, wartym zastosowania do wykończenia kuchni, jest gres, spotykany w dwóch podstawowych odmianach:

• polerowanej, wykończonej na wysoki połysk po wypaleniu, najelegantszy i wyglądający najbardziej estetycznie;
• szkliwionej, odmianie gresu polerowanego, którego powierzchnię zewnętrzną pokryto dodatkową warstwą szkliwa.

Najczęściej używa się właśnie drugiej odmiany, gresu szkliwionego, podobnie jak terakota nadającego się na podłogi, przyciągającego swoimi niewątpliwymi zaletami:

• wysoką odpornością na zarysowania i plamy;
• niskim poziomem nasiąkliwości;
• wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne większą niż terakota;
• niewrażliwością na związki chemiczne, także te o agresywnym działaniu;
• odpornością na zabrudzenia i łatwością utrzymania w czystości;
• dużym wyborem dostępnych wzorów i kolorów.

Warto również podkreślić wady gresu, mogące wpłynąć na decyzję o jego zakupie, którymi są:

• niska odporność wierzchniej warstwy szkliwa, zwłaszcza na uderzenia, o ile sama płytka jest w stanie je znieść, to szkliwo może popękać;
• mała odporność szkliwa na ścieranie wynikająca z jego niewielkiej grubości;
• gładka powierzchnia zwiększająca ryzyko poślizgu, zwłaszcza kiedy jest mokra.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.