Nie da się ukryć, że wiele budowanych obecnie mieszkań i domów jednorodzinnych posiada nowoczesne funkcjonalne kuchnie, których wielkość nierzadko sięga kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Takie pomieszczenie trzeba w jakiś sposób zagospodarować, wstawić do niego praktyczne meble i cały potrzebny sprzęt AGD. Skoro możemy cieszyć się z przestronnej kuchni, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamontować w niej jeszcze jeden niezmiennie modny element wyposażenia. Jest nim wyspa kuchenna, nadająca jej nowoczesności i niepowtarzalnego stylu.

Wyspa kuchenna – czym właściwie jest?

Każdy z nas, będąc dzieckiem, z pewnością oglądał amerykańskie filmy i zastanawiał się, dlaczego bohaterowie przygotowują posiłki w odrębnej części kuchni, oddzielonej od tzw. ciągu kuchennego. To właśnie jest wyspa kuchenna, którą chcemy przybliżyć nieco szerzej, przedstawiając jej zalety, wady i sposób wykonania we własnej kuchni.

Istnieje wiele definicji wyspy kuchennej, lecz najbliższa stanowi faktycznemu określa ją jako wolnostojącą szafkę z blatem roboczym, w którym może też być zamontowana np. płyta grzewcza, a nawet zlewozmywak. Cechą charakterystyczną takiej wyspy jest jej centralne ustawienie w pewnej odległości od pozostałych mebli, zazwyczaj co najmniej 90-100 cm, co umożliwia swobodne poruszanie się po kuchni.

Wyspa kuchenna – zalety i wady

Powiedzmy sobie szczerze, że kuchnia z wyspą jest nie tylko bardziej funkcjonalna, ale i wygląda efektowniej, przyciągając wzrok odwiedzających nas gości. Jednakże to rozwiązanie ma zarówno wiele zalet, jak i pewne, dosyć istotne wady, które warto poznać, zanim podejmiemy ostateczną decyzję o zaprojektowaniu i budowie takiej kuchni.

Kuchnia z wyspą – zalety

Zalet jest na szczęście więcej niż wad, a fachowcy i osoby użytkujące taką kuchnię od dłuższego czasu przede wszystkim podkreślają:

• możliwość połączenia kuchni z salonem albo jadalnią i uzyskanie jednej większej przestrzeni nazywanej z angielskiego open space. Jest to nie tylko praktyczne, ale daje również imponujący, niepowtarzalny efekt wizualny, a gotując, można jednocześnie uczestniczyć w życiu rodzinnym w salonie;
• dostosowanie kuchni do wszystkich swoich potrzeb i wymagań, bez przejmowania się tym, czy wystarczy nam miejsca na taką daleko posuniętą modernizację;
• rozbudowa już istniejącego ciągu kuchennego o dodatkową przestrzeń roboczą, nie tylko blat, ale i praktyczne szafki czy szuflady do przechowywania niezbędnego wyposażenia, naczyń i akcesoriów kuchennych. W ten sposób z pewnością łatwiej można utrzymać porządek, a wszystko, czego potrzebujemy do gotowania, będzie zawsze pod ręką;
• skrócenie odległości pomiędzy poszczególnymi urządzeniami AGD, dosyć sporymi w tradycyjnie urządzonej kuchni, w tym przypadku płytę grzewczą, piekarnik i zmywarkę możemy mieć blisko siebie, zamontowane właśnie w wyspie;
• możliwość jednoczesnego przygotowywania posiłków przez większą liczbę osób, które w tak dużej przestrzeni nie będą sobie przeszkadzać;
• pełna swoboda aranżacji wyspy kuchennej, która nie musi być tylko miejscem do gotowania, lecz można ją przekształcić w praktyczny barek, albo dodatkowy stół, uzupełniający ten w jadalni i w ten sposób pomieścić większą liczbę gości.

Kuchnia z wyspą – wady

Jak w każdym rozwiązaniu, także w tym przypadku mamy do czynienia z pewnymi wadami wyspy kuchennej, mogącymi w istotny sposób wpłynąć na ostateczną decyzję o jej budowie, a najistotniejsze, zdaniem fachowców i użytkowników, to:

• możliwość zbudowania tylko w dużych kuchniach, zajmuje bowiem sporo dodatkowego miejsca;
• kuchnia typu open space z wyspą, połączona z salonem i jadalnią, wymaga od użytkowników ciągłego utrzymywania jej w idealnej czystości;
• podczas gotowania wszystkie towarzyszące temu zapachy będą wyczuwalne w jadalni i salonie, dlatego konieczne będzie zamontowanie wyjątkowo wydajnego okapu je usuwającego;
• konieczność poniesienia sporych kosztów budowy wyspy, łącznie z przebudową istniejącej już w kuchni instalacji elektrycznej, wodnej i gazowej, co wymaga zatrudnienia wysoko kwalifikowanych fachowców posiadających stosowne uprawnienia do dokonywania takich przeróbek.

Wyspa kuchenna – jakie są jej zalecane rozmiary?

Zanim zajmiemy się dalszym opisem tego elementu wyposażenia domu lub mieszkania, powinniśmy zdać sobie sprawę z faktu, że nadaje się tylko do dużych kuchni o powierzchni co najmniej 15-20 m2. Budowa wyspy w typowym mieszkaniu w bloku, szczególnie z poprzedniej epoki, w kuchniach mających kilka metrów kwadratowych powierzchni, jest po prostu niemożliwa.

Nie da się określić jednego rozmiaru wyspy kuchennej, którą dopasowuje się do wielkości pomieszczenia i indywidualnych wymagań i potrzeb przyszłych użytkowników. Jednak zgodnie z zaleceniami specjalistów od ich projektowania, jej powierzchnia nie powinna być mniejsza niż 1 m2. Sam blat do wygodnego przygotowywania posiłków musi mieć wymiar co najmniej 60 na 80 cm, można też zdecydować się na kwadratową wyspę o długości i szerokości 100 cm albo i większą, jeśli chcemy w niej zamontować wspomniane wyposażenie dodatkowe.

Wyspa kuchenna – jakie wyposażenie i media warto w niej zamontować?

Nawet jeśli wyspa ma służyć wyłącznie jako zapasowy blat kuchenny do przygotowywania posiłków, to należy ją do tego odpowiednio wyposażyć i doprowadzić do niej niezbędne media. Najważniejsze będzie odprowadzenie do niej prądu, zamontowanie gniazd umożliwiających np. podłączenie miksera czy blendera. Warto jednak trochę bardziej się wysilić i zdecydować się na montaż o wiele bardziej rozbudowanego wyposażenia:

• sprzętu AGD do gotowania i pieczenia, w postaci płyty grzewczej indukcyjnej lub płyty gazowej oraz elektrycznego piekarnika w wersji do zabudowy, lecz jest to rozwiązanie tylko dla odpowiednio dużych wysp;
• zmywarki do naczyń, a najlepiej sprawdzi się niewielki model podblatowy o szerokości 40 cm oraz zlewozmywaka, co jednak będzie wymagało wcześniejszego doprowadzenia do wyspy instalacji wodnej i odpływowej, oraz dokładnego odizolowania wszystkich połączeń elektrycznych, chroniącego je przed wpływem wilgoci;
• oświetlenia, lamp zawieszonych nad blatem dokładnie oświetlających całą powierzchnię roboczą, oczywiście z energooszczędnymi żarówkami LED;
• dodatkowych szafek i szuflad, najlepiej praktyczne systemy cargo, do przechowywania naczyń i sztućców, a bardzo ciekawym rozwiązaniem jest powieszenie wypolerowanych garnków czy patelni nad wyspą, na specjalnie zaprojektowanych do tego celu wieszakach, pozwalające poczuć się jak w profesjonalnej kuchni
• skoro wyspa ma służyć jako kącik jadalny, to będziemy musieli zakupić stołki lub krzesła dostosowane do wysokości, na jakiej zamontowane są blaty, a najlepiej sprawdzają się tzw. hokery, wysokie stołki barowe. Ewentualnie do spożywania posiłków możemy wydzielić tylko część wyspy i obniżyć w niej blaty do wysokości typowego stołu, jaki mamy np. w jadalni.

Wyspa kuchenna – z czego można ją zbudować?

Na rynku można dostać gotowe wyspy kuchenne, praktyczne zestawy do samodzielnego montażu, jednakże ten element wyposażenia powinien być zawsze dokładnie dopasowany do danej kuchni, dlatego lepiej zdecydować się na sporządzenie indywidualnego projektu. Sposobów budowy wyspy jest wiele, można do tego wykorzystać różne materiały, a najczęściej stosuje się:

• cegły lub bloczki betonowe, z których muruje się konstrukcję wyspy zgodnie ze sporządzonym wcześniej projektem, na tak przygotowanych ścianach można położyć płytki ceramiczne, a taka konstrukcja wyspy bez problemu zniesie ciężar kamiennych lub marmurowych blatów;
• konstrukcje szkieletowe oparte na kątownikach aluminiowych lub drewnianych, które następnie obudowuje się płytami gipsowo-kartonowymi, płytami MDF lub wiórowymi albo naturalnym drewnem.

Tak samo ważny, jak konstrukcja wyspy, jest wybór rodzajów blatów roboczych, a w tym przypadku możemy wybierać spośród następujących materiałów:

• płyty laminowanej, najpowszechniej stosowanej, robionej z płyty wiórowej oklejonej laminatem odpornym na wysokie temperatury, zabrudzenie i możliwość przecięcia, lecz nie do końca na destrukcyjny wpływ wilgoci. Zaletą blatów laminowanych jest olbrzymi wybór wzorów wykończenia powierzchni, od przypominających marmur, aż po różne gatunki drewna;
• kompozyty, nazywane też konglomeratami, będące połączeniem żywicy akrylowej z pigmentami, a tak powstałą masę nakłada się na płytę MDF warstwą o grubości 10-15 mm. Tak powstałe blaty są dostępne w dwóch wersjach, błyszczącej, niestety podatnej na zarysowania, albo bardziej odpornej matowej. Obie wersje są odporne na wysokie temperatury i łatwo je naprawić w przypadku uszkodzenia, po prostu uzupełniając ukruszona masę;
• różne gatunki drewna, rodzime i egzotyczne, tradycyjne i ponadczasowe rozwiązanie doskonale sprawdzające się w każdej kuchni, niezależnie od stylu jej urządzenia, rustykalnym czy nowoczesnym skandynawskim, zwłaszcza jeśli dopasujemy do nich fronty szafek z tego samego drewna. Niestety blaty drewniane trzeba dokładnie zabezpieczyć przed wilgocią, wysokiej jakości impregnatem do drewna i nie należy ich malować farbą, lecz tylko lakierem podkreślających unikalny układ słojów. Drewno nie jest też odporne na temperaturę, dlatego garnki trzeba będzie stawiać na specjalnych podkładkach;
• kamień naturalny, luksusowy i niepowtarzalny, a tego typu blatów nie kupimy gotowych w sklepach czy marketach budowlanych, niemal zawsze są robione na indywidualne zamówienie. Do ich zrobienia używa się najczęściej granitu lub marmuru, a ten pierwszy materiał zniesie najcięższe warunki użytkowania, wysoką temperaturę, możliwość zarysowania powierzchni, wilgoć, agresywne w działaniu środki chemiczne. Wadą blatów z kamienia jest ich duży ciężar, dlatego nie nadają się na wyspy o lekkiej konstrukcji szkieletowej.

Wyspa kuchenna – jakich błędów w jej budowie nie należy popełniać?

Aby wyspa kuchenna mogła w stu procentach spełnić przeznaczoną jej funkcję, należy unikać kilku istotnych błędów negatywnie wpływających na jej użytkowanie, często popełnianych już na etapie projektowania. Najczęściej popełniane błędy to:

• niedopasowanie wielkości wyspy, jej długości, szerokości i wysokości, do naszych potrzeb i rozmiaru kuchni, co może ograniczać przestrzeń do poruszania się i utrudniać pracę;
• niewłaściwy dobór wyposażenia wyspy, niezgodny z funkcją, jaką jej wyznaczyliśmy, niepraktyczne szafki czy blaty podatne na uszkodzenia;
• rażące i widoczne już na pierwszy rzut oka niedopasowanie aranżacji wyspy do całego stylu urządzenia kuchni, brak jedności kompozycyjnej;
• niewystarczające oświetlenie powierzchni roboczej wyspy, utrudniające pracę i zwiększające ryzyko jakiegoś wypadku;
• brak wydajnego okapu zamontowanego nad płytą grzewczą, gazową lub indukcyjną, co, w przypadku kuchni open space, powoduje wspomniane problemy z zapachami unoszącymi się w pozostałej części mieszkania oraz z odprowadzeniem wilgoci i pary wodnej powstałej w trakcie gotowania.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.