Niemal każdy z nas, prędzej czy później, staje przed dylematem wyboru miejsca, w którym zamieszka, sam lub z całą swoją rodziną. Nie mam tu oczywiście na myśli konkretnej miejscowości, chociaż jest ona również ważna, ale dylemat, na co się zdecydować, dom jednorodzinny czy mieszkanie w bloku. Każde z tych rozwiązań ma swoje niepodważalne zalety optujące za jego wyborem oraz pewne wady, także mogące na niego wpływać.

Mieszkanie czy dom – kryteria wyboru

Wbrew pozorom podjęcie takiej decyzji nie jest łatwe, należy przedtem wziąć pod uwagę całą masę różnorodnych czynników. Ktoś mógłby od razu zacząć wskazywać np. przewagę domu jednorodzinnego za miastem lub na jego peryferiach nad mieszkaniem i w pewnym sensie miałby rację. Jednakże wybór nie jest tak oczywisty i zależy od indywidualnych potrzeb przyszłego właściciela lub lokatora, a zanim wybierzemy, musimy uwzględnić następujące czynniki:

• metraż, jakiego faktycznie potrzebujemy, czyli wielkość powierzchni mieszkalnej, a na to, jaka będzie potrzebna wpływa fakt, czy będziemy mieszkać sami, czy też mamy liczną rodzinę potrzebującą jej więcej;
• lokalizację domu lub mieszkania, dzielnicę, a nawet miejscowość, w których się znajdują;
• potrzebę ciszy, spokoju i prywatności, zróżnicowaną dla centrum miasta, jego obrzeży czy miejscowości podmiejskich;
• wygodę i komfort życia domowników;
• koszty eksploatacji, ponownie różne dla domu i mieszkania;
• rzeczywiste koszy zakupu domu lub jego budowy w porównaniu z kosztami zakupu mieszkania o podobnym metrażu.

Mieszkanie czy dom – zalety i wady obu rozwiązań

Jak widać na powyższych przykładach, decyzja o przyszłym miejscu zamieszkania powinna być dokładnie przemyślana, warto przeanalizować również zalety i wady obu rozwiązań. Aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji, będziemy rozpatrywać tylko sytuację, kiedy chcemy kupić mieszkanie lub dom, a nie budować ten ostatni.

Mieszkanie

Można je kupić praktycznie od ręki, nowe, z tzw. rynku pierwotnego, prosto od dewelopera, albo używane, z rynku wtórnego. Jakie wybierzemy, zależy od naszych potrzeb i przede wszystkim możliwości finansowych, a mimo gwałtownego rozwoju budownictwa jednorodzinnego, nadal wiele osób decyduje się na zamieszkanie w budynku wielorodzinnym. Warto także zauważyć, że oferowane obecnie nowe mieszkania znacznie różnią się od tych, w jakich kilkadziesiąt lat temu zamieszkali nasi rodzice i zazwyczaj mieszkają w nich nadal.

Praktycznie całkowicie wyeliminowano w nich wady charakteryzujące budownictwo z tzw. wielkiej płyty, typowe dla minionej epoki politycznej, chociaż trzeba przyznać, że wiele z tych budynków jest w zaskakująco dobrym stanie technicznym. Dlatego niekoniecznie musimy od razu decydować się na zakup nowego mieszkania, powinniśmy bez większych problemów znaleźć lokal „z drugiej ręki”, nawet w stosunkowo nowym budynku.

Kupno mieszkania – zalety

Zalet mieszkania jest sporo, wskazywanych również przez specjalistów rynku nieruchomości, a na ich niesłabnącą popularność wpływa przede wszystkim:

• niższy koszt zakupu, lecz tylko lokalu z rynku wtórnego. Cena nowego mieszkania np. w apartamentowcu w centrum dużego miasta może być wyższa niż domku o takiej samej powierzchni mieszkalnej z dala od centrum czy w mniejszych, okolicznych miejscowościach;
• położenie w lepszej, bardziej atrakcyjnej lokalizacji, dobra komunikacja z innymi częściami miasta, możliwość korzystania z transportu publicznego, a nie, jak przy zamieszkaniu za miastem, tylko z własnego samochodu. Oczywiście nie jest to regułą, a spora część nowych mieszkań jest budowana z dala od centrum, w peryferyjnych dzielnicach
• łatwiejszy dostęp do niezbędnej infrastruktury handlowej i usługowej, większa dostępność i zróżnicowanie sklepów, ośrodków zdrowia oraz urzędów, szybszy dojazd do pracy lub szkoły;
• bliskość sąsiadów, z którymi zdecydowanie warto żyć w zgodzie, można bowiem liczyć na ich pomoc w nagłych sytuacjach, a kiedy wyjeżdżamy, np. na wakacje, to przypilnują naszego mieszkania;
• brak konieczności zajmowania się takimi kwestiami jak dbanie o otoczenie wokół budynku np. pielęgnacji trawnika czy odśnieżania parkingu i chodników, sprzątanie klatki schodowej. Nie musimy się również martwić usuwaniem wielu awarii, co leży w gestii spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, do której należymy, udostępniających całodobowy numer alarmowy;
• mniejsze stałe koszty eksploatacji niż w przypadku domu, dotyczące przede wszystkim ogrzewania, wliczonego zazwyczaj w płacony czynsz. Odpada więc wybór rodzaju pieca CO, a już sam metraż domu, wyższy niż typowego mieszkania, generuje o wiele wyższe opłaty.

Kupno mieszkania – wady

Z zaletami kupna mieszkania trudno jest dyskutować, lecz musimy jednocześnie poznać wady takiej decyzji, jej negatywne aspekty, niejednokrotnie przewyższające pozytywy. Musimy się liczyć z takimi jak:

• zazwyczaj mniejsza ilość przestrzeni mieszkalnej niż w domu jednorodzinnym, bardzo często wynikająca z niewłaściwego zaprojektowania mieszkania, za małych, zbyt ciasnych pomieszczeń, w których trudno jest ustawić niezbędne umeblowanie i inne elementy wyposażenia;
• cienkie ściany, zwłaszcza w starszych budynkach z wielkiej płyty, o niskim współczynniku zarówno izolacji cieplnej, jak i wygłuszania dźwięków płynących z zewnątrz oraz z sąsiednich mieszkań. O ile kwestię ocieplenia w większości przypadków rozwiązaną za pomocą odpowiedniego wykończenia elewacji, to w tej drugiej sprawie już nic nie można zrobić;
• niskie poczucie bezpieczeństwa, czego przyczyną także bywa niewłaściwe sąsiedztwo, a kupując mieszkanie w bloku, nie mamy żadnego wpływu na to, obok kogo będziemy mieszkać;
• prawie całkowity brak kontaktu z naturą, jedyną zieleń możemy mieć tylko w doniczkach albo na balkonie, jeśli mieszkanie jest w niego wyposażone. Jesteśmy więc skazani na ciągłe przebywanie w przysłowiowych czterech ścianach i jedyne, co nam pozostaje, to wizyty w miejskich parkach albo wyjazd za miasto;
• brak możliwości rozbudowy mieszkania, powiększenia jego powierzchni użytkowej oraz ograniczenie możliwości niektórych modyfikacji wewnątrz, wymagających uzyskania odrębnych zezwoleń. Nie wolno przy tym naruszać elementów konstrukcyjnych budynku, np. ścian nośnych, konsultacji oraz pomocy fachowców wymagają również przeróbki istniejących instalacji, wodnej, kanalizacyjnej, elektrycznej i gazowej;
• trudności z zaparkowaniem posiadanego pojazdu mechanicznego, których przyczyną jest stale rosnący brak dostępnych miejsc parkingowych na większości osiedli mieszkaniowych. Na ogólnodostępnych parkingach jest też większe ryzyko uszkodzenia auta, umyślnego lub przypadkowego;
• duże zanieczyszczenie środowiska naturalnego, wszechobecny smog, zmora wielu polskich miast.

Dom jednorodzinny

Jak widać na powyższych przykładach, wady mieszkania zdecydowanie przewyższają jego zalety. Jednakże nie oznacza to, że od razu mamy kupować dom, także w tym przypadku podjęcie decyzji powinno poprzedzić zapoznanie się z zaletami i wadami tego rozwiązania naszych problemów mieszkaniowych.

Kupno domu – zalety

Rozmawiając z osobami mieszkającymi w domach, z pewnością zauważymy, że podkreślają one wiele ich zalet, spośród których należy wyróżnić:

• ciszę, spokój gwarantujące dobry odpoczynek od zgiełku wielkiego miasta i pełną regenerację sił po ciężkim, długim dniu pracy. Nie będziemy wreszcie zmuszeni słuchać głośnej muzyki czy awantur u sąsiadów, a zza okna będzie dobiegał śpiew ptaków, a nie dźwięk silników samochodowych;
• własnoręcznie urządzony ogródek, kawałek zieleni, starannie wypielęgnowany trawnik, rabaty z kwiatami, grządki z warzywami i drzewa dające upragniony cień w upalny dzień;
• brak problemu z parkowaniem samochodu, można go stawiać w garażu, murowanym, stanowiącym zazwyczaj integralną część budynku, albo w blaszanym, który postawimy na posesji. Jeśli zaś posiadamy więcej niż jedno auto, to dobrym rozwiązaniem będzie wybudowanie wiaty chroniącej je przed warunkami atmosferycznymi;
• możliwość dowolnego urządzenia dostępnej przestrzeni mieszkalnej, co można zrobić praktycznie w każdej chwili, wybierając spośród najbardziej popularnych, olbrzymią zaletą jest również większy metraż;
• niższe opłaty niż za mieszkanie, a można je jeszcze bardziej obniżyć, decydując się na budowę domu energooszczędnego albo właściwe ocieplenie już istniejącego, uniemożliwiające ucieczkę z niego ciepła;
• dobrą inwestycję, a jeśli zajdzie w przyszłości konieczność sprzedaży posiadanego domu, to w przeważającej większości przypadków uzyskamy za niego wyższą cenę niż na mieszkanie w bloku.

Kupno domu – wady

Zalety ponownie są niepodważalne, ale jeśli nie weźmiemy pod uwagę także wad, to szybko może się okazać, że jednak podjęliśmy niewłaściwą decyzję, której będziemy później żałować. Do najważniejszych wad zamieszkania w domu możemy zaliczyć:

• koszty zakupu, przeważnie wyższe niż mieszkania z rynku wtórnego, zależne jednak od wielkości domu, jego lokalizacji czy standardu wykończenia;
• konieczność samodzielnego dokonywania niezbędnych przeglądów, dbanie o stan techniczny budynku, także generujące wysokie koszty. Jeśli mamy zdolności do majsterkowania, to możemy je nieco obniżyć, ale w wielu pracach nie obędzie się bez pomocy ekipy fachowców;
• uciążliwe prace wokół domu, grabienie liści, koszenie trawnika, pielęgnowanie kwiatów i innych roślin w ogrodzie, przygotowanie śmieci do wywozu;
• sprzątanie dużej powierzchni mieszkalnej, mycie dziesiątek, a nawet setek metrów podłóg oraz większej ilości okien, a wynajęcie firmy sprzątającej jest niestety dosyć kosztowne;
• utrudniony dostęp do niektórych mediów, przede wszystkim elektronicznych, Internetu, telewizji czy telefonii komórkowej, a w wielu miejscach musimy liczyć się z trudnością z podłączeniem do sieci. O ile nikt nie kupiłby działki pod budowę domu bez doprowadzonej wody lub prądu, to jednak kanalizacja nie jest już obowiązkowa i bardzo często zastępuje ją betonowe szambo wkopane w ziemię na posesji;
• konieczność dojazdów do większej miejscowości, często na dużą odległość, co może stwarzać wspominane już trudności z dojazdem do pracy, czy z dowiezieniem dzieci do szkoły;
• bardzo częsty brak potrzebnych sklepów albo punktów usługowych, w mniejszej miejscowości są zazwyczaj tylko najpotrzebniejsze sklepy, a do innych będziemy musieli jechać do najbliższego miasta.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.