Większość domów jednorodzinnych stawianych obecnie w naszym kraju to standardowe budynki, najczęściej murowane, rzadziej drewniane, z bali lub budowane w technologii szkieletowej. Można powiedzieć, że różnią się od siebie przeważnie bryłą, kolorystyką czy elementami wyposażenia wnętrza i otoczenia, lecz w wielu przypadkach są po prostu podobne, a zbyt dużych różnic nie znajdziemy także w sposobie ich użytkowania. Dlatego, jeśli chcemy jeszcze bardziej podnieść standard i komfort życia, warto zdecydować się na dom inteligentny, wyręczający, a nawet zwalniający domowników z wykonywania niektórych codziennych obowiązków.

Inteligentny dom – co rozumiemy przez to pojęcie

Czytając fachowe periodyki, czy też przeglądając strony internetowe poświęcone tematyce ogólnobudowlanej, na pewno zetknęliście się z pojęciem inteligentnego domu, które chcemy tu wyjaśnić nieco szerzej. Mówiąc o inteligentnym domu, nazywanym z angielskiego Smart House, mamy na myśli dom jednorodzinny, dla wygody jego mieszkańców wyposażony w funkcjonalną automatykę domową, zarządzaną z pomocą nowoczesnego, centralnego systemu sterowania.

W praktycznie każdym domu znajdziemy przecież centralne ogrzewanie, kompletną instalację elektryczną zasilającą urządzenia, jakie używamy każdego dnia, czy coraz powszechniej montowaną klimatyzację. Zazwyczaj mają one oddzielne panele sterujące, a jednym z podstawowych założeń idei inteligentnego domu jest zintegrowanie ich w jednym systemie, funkcjonalnym i prostym w obsłudze, którym będziemy także mogli sterować z poziomu aplikacji mobilnej zainstalowanej na smartfonie.

Inteligentny dom – zalety jego posiadania

Wyobraźcie sobie, że mieszkacie w dużym domu, złożonym z kilku bądź kilkunastu pomieszczeń, do których kilka, albo i więcej razy dziennie musicie pójść, aby włączyć i wyłączyć światło lub dla każdego z osobna regulować temperaturę ogrzewania. Po pewnym czasie stanie się to co najmniej irytujące, o zwyczajnym zmęczeniu fizycznym, czy trudnościach dla osób niepełnosprawnych już nawet nie wspominając. Drugim przykładem może być sytuacja, kiedy nie ma nas w domu, zapanowały upały, a my nie mamy komu zlecić podlania naszego wysychającego ogrodu.

W obu tych sytuacjach mogłaby nas wyręczyć systemy inteligentnego domu, włączające oświetlenie w określonych wcześniej godzinach. Sami będziemy w stanie też uruchomić spryskiwacze w ogrodzie, za pośrednictwem sieci WiFi, korzystając ze swojego smartfona i to będąc w dowolnym miejscu na świecie. Wiele systemów umożliwi też podgląd na żywo, poprzez zamontowane wokół domu kamery, czy faktycznie ogród jest dobrze podlany.

To oczywiście tylko dwa, ale jakże wyraźne przykłady zalet, dla których warto zdecydować się na inteligentny dom, a inne, także warte podkreślenia i wskazywane przez fachowców, to:

Bezpieczeństwo domu i domowników

Jednym z najważniejszych celów montażu zdalnie sterowanej automatyki domowej jest zwiększenie poziomu ochrony, bezpieczeństwa zarówno samego budynku, jak i zamieszkujących w nim osób. Podstawą tego jest wielopoziomowy system alarmowy, stanowiący zabezpieczenie przed próbami włamania, obejmujący newralgiczne miejsca i sam powiadamiający policję albo agencję ochrony, z jakiej usług korzystamy.

Inteligentne oświetlenie uruchomi się podczas naszej nieobecności, włączając światła w sposób przypadkowy, co da efekt, jakbyśmy cały czas byli w domu. Równie istotnym elementem podwyższającym bezpieczeństwo są kamery IP połączone z czujnikami ruchu i zapisującymi obraz razem z datą i godziną wykrycia ewentualnego zagrożenia.

Oprócz tego inteligentny dom pozwala zabezpieczyć domowników także przed innymi, nieprzewidzianymi zdarzeniami losowymi. System alarmowy można w łatwy sposób zintegrować z rozmieszczonymi w budynku czujnikami dymu, czadu i gazu, również powiadamiającymi stosowne służby w przypadku wykrycia najmniejszej nawet awarii lub samoczynnie odcinającymi dopływ stanowiących zagrożenie mediów.

Wyższy komfort życia

To druga zaleta, dla której warto rozważyć przekształcenie naszego tradycyjnego lokum w inteligentny dom, w którym życie na pewno będzie bardziej komfortowe i mniej pracochłonne. Rozwój technologii, jaki z przyjemnością obserwujemy w ostatnich latach, sprawił, że drzwi od garażu otworzą się, gdy tylko do niego podjedziemy, robot odkurzy podłogi bez naszego udziału, a ustawione wcześniej czujniki włączą ogrzewanie lub klimatyzację zanim wrócimy z pracy do domu.

Energooszczędność i większa kontrola nad rachunkami

Jedną z większych bolączek mieszkania w domu jednorodzinnym jest wysokość rachunków, jakie co miesiąc musimy płacić za jego eksploatację. Rosnące ceny podstawowych mediów, wody, prądu i gazu, zmuszają do szukania rozwiązań pozwalających skutecznie zredukować koszty. Z pewnością umożliwią to urządzenia smart home, przede wszystkim takie jak:

• czujnik oświetlenia, podstawa obniżenia opłat za energię elektryczną, bo trudno byłoby znaleźć dom, w których jeden albo więcej domowników, notorycznie zapominają o zgaszeniu światła, wychodząc z danego pomieszczenia. Czujniki reagują na ruch w pokoju, wyłączając światło, gdy go opuszczamy albo na porę dnia, poziom oświetlenia na zewnątrz i wtedy włączają lampy. Można nimi również sterować zdalnie, z pomocą wspomnianych urządzeń mobilnych;
• czujnik temperatury, na bieżąco monitorujący ją w poszczególnych pomieszczeniach, zintegrowany z systemem sterującym ogrzewaniem ustawionym wcześniej na żądaną temperaturę i w razie potrzeby włączający lub wyłączający grzejniki. Odpowiednia temperatura sprzyja także zdrowiu, można ją bez wysiłku i zdalnie ustawić zgodnie z zaleceniami lekarzy, np. w sypialni nie powinna przekraczać maksymalnie 18 – 20 stopni.

Inteligentny dom – wady, z którymi trzeba się liczyć

Niestety inteligentny dom to nie tylko same zalety, ale i pewne wady, z którymi trzeba się zapoznać, zanim urządzenia smart home zaczniemy kupować do naszego domu, nie wiedząc, czy faktycznie będzie nam to odpowiadać. Tych wad jest kilka, a najważniejsze, mogące wpłynąć na nasze decyzje, to:

• stosunkowo wysokie koszty całej inwestycji, nie tylko zakupu potrzebnych urządzeń, ale i zatrudnienia specjalistów potrzebnych do sporządzenia zgodnego z przepisami projektu instalacji, czy fachowców, którzy zajmą się jej montażem;
• problemy ze standaryzacją poszczególnego sprzętu, jaki chcielibyśmy użyć, wynikający ze zróżnicowanych technologii stosowanych przez producentów i możliwych trudności ze zintegrowaniem ich w jeden, sprawnie i bezawaryjnie działający system. Jest to oczywiście możliwe, lecz również wpłynie na podniesienie kosztów;
• konieczność wprowadzenia wysokiej jakości zabezpieczeń, zwłaszcza kiedy zastosowany system smart home jest na stałe podłączony do Internetu, co naraża go na możliwość włamania i przejęcia kontroli przez osoby nieupoważnione, chcące np. dokonać włamania do domu.

Inteligentny dom – elementy wchodzące w jego skład

Zanim wady zniechęcą nas do budowy domu inteligentnego, rozważcie oczywiste zalety, a tych przecież jest zdecydowanie więcej. Dom z systemem „zdalnego sterowania” to wręcz idealne rozwiązanie w dzisiejszych czasach, przeznaczone przede wszystkim dla zabieganych, zapracowanych ludzi, niemających czasu stale zajmować się wszystkimi aspektami jego eksploatacji.

Mają to im właśnie ułatwić zamontowane, zdalnie sterowane urządzenia, wszystkie elementy tworzące razem dom, który będziemy mogli śmiało nazwać inteligentnym, a ich podstawowy podział wygląda następująco:

• sterowanie, czyli system sterujący np. wspomnianym oświetleniem czy klimatyzacją, zazwyczaj zintegrowany w jednym wygodnie umieszczonym panelu, z możliwością zdalnego dostępu do niego poprzez Internet;
• czujniki, rozmieszczone w różnych częściach domu, połączone z wieloma urządzeniami, a ich zadaniem jest monitorowanie między innymi temperatury, wilgotności powietrza, zalania, pożaru, nieuprawnionego ruchu wewnątrz budynku, zagrażającego zdrowiu i życiu ulatniania się gazu lub tlenku węgla.

Jeśli jednak chcemy przypisać naszemu domowi tę najważniejszą ludzką cechę, konieczne będzie także zastosowanie w nim wielu rozwiązań, dzięki którym w stu procentach spełni przedstawioną definicję domu inteligentnego. Ich zakup warto wcześniej dokładnie przemyśleć, przede wszystkim pod kątem przyszłej przydatności, skonsultować z fachowcem zajmującym się montażem, lecz w jeden system sterowania można włączyć:

Inteligentne żarówki

Jeszcze do niedawna nowość na naszym rynku, odstraszające swoją wysoką ceną, lecz obecnie dostępne praktycznie na każdą kieszeń. Pozornie nie różnią się niczym od standardowych, energooszczędnych żarówek LED, ale ich pracą, w tym natężeniem i barwą światła, można sterować z pomocą urządzeń mobilnych, np. włączając oświetlenie smartfonem w drodze z pracy do domu.

Inteligentne kontakty

O wiele lepiej niż powszechnie stosowane modele, zabezpieczające zarówno domową instalację elektryczną, jak i podłączone do niej odbiorniki prądu przed zdarzeniami losowymi, przepięciami, zalaniem czy pożarem. Sterowanie takimi gniazdkami także odbywa się z użyciem smartfona, a odpowiednia aplikacja pozwala między innymi włączać podłączone urządzenia o określonych godzinach i po powrocie do domu będzie już na nas czekała gorąca, aromatyczna kawa z ekspresu.

System sterujący ogrzewaniem

Jest to nowoczesny, elektroniczny, a nie mechaniczny termostat, który z pomocą wspomnianych wyżej czujników pomoże dobrać idealną temperaturę wnętrz, tworząc w nich sprzyjający zdrowiu mikroklimat. Warto z nim także zintegrować wentylację i klimatyzację, dzięki czemu unikniemy przegrzania lub gromadzenia się w pomieszczeniach wilgoci i pary wodnej, mogących powodować osadzanie się pleśni oraz grzybów na ścianach.

Kamery monitoringu

Są to zarówno modele zewnętrzne, odporne na wszelkie niekorzystne warunki atmosferyczne, pokazujące obraz wokół budynku, również w nocy, działające w podczerwieni, jak i niewielkie, dyskretnie rozmieszczone wewnętrzne. Te drugie uruchamiamy w momencie, kiedy wychodzimy i zabezpieczamy w ten sposób dom przed włamaniem, bo włączony „cichy” alarm wezwie wspomnianą policję lub agencję ochrony. Jednocześnie ich podłączenie do sieci WiFi daje nam podgląd tego, co się dzieje niezależnie od miejsca, w którym aktualnie się znajdujemy.

Inne przydatne systemy automatyki domowej

Spełnienie wymagań definicji domu inteligentnego nie jest proste, dlatego oprócz tego, co wymieniliśmy powyżej, warto także rozważyć montaż innej, tak samo przydatnej automatyki domowej. Wiele spośród tych urządzeń zautomatyzuje i ułatwi wykonywanie codziennych czynności, zwłaszcza gdy zdecydujemy się na kolejne urządzenia:

• zdalne otwieranie bramy wjazdowej na posesję i bramy garażowej;
• automatyczne podnoszenie i opuszczanie rolet okiennych;
• inteligentny sprzęt AGD, a dostępne są już pralki sterowane smartfonem, czy lodówki sprawdzające ewentualne braki produktów spożywczych, powiadamiające przez sieć o konieczności zrobienia zakupów, dokonujące samodzielnie swojej diagnostyki, monitorujące poziom zużycia energii w celu jak największego jej zaoszczędzenia;
• panele solarne i fotowoltaiczne, które również warto włączyć w sieć domu inteligentnego, co pozwoli na jeszcze większe oszczędności energii;
• zdalne sterowanie posiadanym sprzętem audio i video, takie jak coraz popularniejszy system multiroom, pozwalający domownikom oglądać różne programy w swoich pokojach w ramach oferty tego samego dostawcy.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.