Urządzając wnętrza swojego domu albo mieszkania, chcemy zapewnić wszystkim domownikom poczucie ciepła i przytulności, tak potrzebne poczucie bezpieczeństwa, bez którego niemożliwy jest prawidłowy wypoczynek. Jednocześnie pragniemy nadać wnętrzom oryginalności, nie chcemy, by salonowi czy sypialni brakowało przysłowiowej „duszy”, aby były kolejnymi pomieszczeniami z katalogu. Jeśli szukacie czegoś naprawdę niepowtarzalnego i tworzącego atmosferę, w której każdy będzie czuł się dobrze, warto zainteresować się stylem rustykalnym, wprowadzającym do domu odrobinę prostoty i swojskiego, wiejskiego klimatu.

Styl rustykalny – jaka jest jego geneza

Mówiąc o urządzaniu wnętrz w stylu rustykalnym, nie mamy oczywiście na myśli siermiężnej wiejskiej chaty, z minimum niezbędnego wyposażenia i praktycznie całkowicie pozbawionej ozdób. Tego coraz popularniejszego stylu nie należy również łączyć z minimalizmem, a jego geneza, przynajmniej w polskim przypadku, sięga dawnych dworków szlacheckich, urządzonych prosto, lecz jednocześnie z dużym poczuciem gustu i estetyki. Początki stylu rustykalnego sięgają końca osiemnastego wieku i narodził się on w Stanach Zjednoczonych tuż po zakończeniu wojny o niepodległość tego państwa. Wtedy to zaczęto masowo budować proste, lecz jednocześnie niezwykle funkcjonalne domy z drewna i wyposażać je w praktyczne, samodzielnie zrobione sprzęty.

Dalszy rozwój tego stylu datujemy na wiek dziewiętnasty, kiedy po raz pierwszy sformułowano nazwę meble rustykalne, do których produkcji używano miejscowych, naturalnych materiałów, przede wszystkim różnych gatunków drewna. Co ciekawe, pierwszym meblem, który uważa się za zrobiony w tym właśnie stylu, było krzesło ogrodowe z 1903, zaprojektowane przez Thomasa Lee. Sama nazwa pochodzi od słowa „rustic”, w polskim tłumaczeniu oznaczającego „swojski” lub „wiejski”. Warto również obecnie odtworzyć w swoim domu atmosferę starego dworku, wracając do niego po pracy poczuć się, jak przed ponad stu laty, a relaksu w tak urządzonych wnętrzach nie da się z niczym porównać. Naszym zdaniem nie zapewni go nawet salon w stylu hygge, czy tak modnym stylu skandynawskim.

Styl rustykalny – najważniejsze cechy, jakimi się charakteryzuje

Wnętrza, wykończone i urządzone w tym właśnie stylu, są tak charakterystyczne, że nie da się ich pomylić z niczym innym. Opiera się on przede wszystkim na wspomnianym wykorzystaniu naturalnego drewna, dominującego we wnętrzu, z którego robi się meble, podłogi, oprócz niego wykorzystuje się również kamień, a te dwa materiały komponują się ze sobą wręcz idealnie. Jest kilka cech sprawiających, iż nasz dom jest właśnie w stylu rustykalnym i urządzając go, pamiętajmy, że najważniejsze są:

Kolory zgodne z naturą

Rustykalne wnętrza nie mogą być zimne, powinny już od wejścia do domu stwarzać uczucie ciepła i przytulności. Całe wnętrze musi być jednocześnie perfekcyjnie skomponowane pod względem kolorystycznym i to właśnie odpowiedni dobór barw jest pierwszą cechą charakterystyczną tego stylu. Malując dom w stylu rustykalnym, powinno się wystrzegać ostrych, nasyconych odcieni czerwieni czy fioletów, dominują w nim naturalne kolory różnych gatunków drewna, zdecydowanie ciepłe beże i brązy, od najjaśniejszych do ciemnych używanych do wykończenia detali.

Można je przełamać odrobiną żółci, jasnej zieleni albo błękitu, zawsze też dobrze sprawdza się nieśmiertelna biel, rozjaśniająca każde ciemne pomieszczenie. Urządzane wnętrze można również ożywić kolorowymi elementami dekoracyjnymi np. tkaninami w ludowe wzory, paski czy kwiaty.

Tylko naturalne materiały

Styl wiejski od razu kojarzy nam się z drewnem i to właśnie podstawowy materiały wykończeniowy, jaki należy użyć. Można śmiało powiedzieć, że drewno jest praktycznie wszędzie, w pomieszczeniach ustawiamy drewniane meble i z niego robimy też podłogi, ale doborowi właściwego gatunku również należy poświęcić nieco więcej uwagi. Dostępnych gatunków jest przecież mnóstwo, lecz nie wszystkie dobrze komponują się ze sobą, zwłaszcza kolorystycznie. Inny gatunek drewna użyjemy na meble i jeśli mają przetrwać długie lata użytkowania, to najlepiej, aby były z twardego dębu, zawsze modna pozostaje również niedroga i stosunkowo mocna sosna, a inny wykorzystamy np. na podłogi.

Dobierając drewno do naszego rustykalnego wnętrza, pamiętajmy o kilku zasadach mówiących, że:

• powinno mieć naturalną strukturę, a uroku dodają mu pewne niedoskonałości, sęki, delikatne pęknięcia czy przebarwienia, sprawiające, że wygląda jak stare, sezonowane przez wiele lat;
• najlepiej stosować gatunki rodzime, a nie egzotyczne, wspomniany dąb, sosnę, buk, jesion, modrzew, świerk czy olchę;
• drewna nie warto malować kryjącą farbą, lepiej je olejować albo pokryć jedynie bezbarwnym lakierem nie tylko chroniącym deski przed czynnikami zewnętrznymi, ale i podkreślającym ich piękny, unikalny układ słojów.

Zgoda z naturą obowiązuje również w przypadku wyboru tkanin wykończeniowych i w domu w stylu wiejskim powinniśmy unikać wszystkiego, co sztuczne. Syntetykom mówimy więc zdecydowane nie, a ich miejsce niech zajmą tkaniny ze stuprocentowej bawełny lub lniane. W kwestii kolorystyki tutaj także obowiązują jasne barwy, écru, beże, brązy, ale znów warto wprowadzić odrobinę urozmaicenia, stosując tkaniny w kolorowe nadruki, pionowe lub poziome pasy, wzory geometryczne, czy wzory kwiatowe inspirowane letnią łąką. Pokryte nimi pokrowce na poduszki, kanapy lub fotele nadadzą radości każdemu pomieszczeniu.

Kolejne naturalne materiały, których nie wolno nam pominąć, to kamień i cegła. O ile ten pierwszy doskonale nada się na podłogę albo kominek i należy go pozostawić w naturalnym kolorze, to cegły, z jakich zrobiono ściany lub wyłożono je nimi, lepiej będą wyglądały, kiedy pomalujemy je na biało czy delikatny ocień błękitu albo jasnej zieleni. Wszystkich użytych materiałów nie wykańczajmy na tzw. wysoki połysk, lepiej będą wyglądały półmatowe.

Proste formy mebli i elementów dekoracyjnych

Jedną z najważniejszych cech charakterystycznych stylu rustykalnego są proste formy, zwłaszcza mebli, jakie ustawimy we wszystkich pomieszczeniach. Stoły, krzesła, komody czy szafy mają być przede wszystkim funkcjonalne, a ich zdobnictwo powinno zostać ograniczone do nierzucającego się w oczy, nienachalnego minimum. Najlepiej, aby wyglądały na rzemieślniczą, stolarską robotę, a jeśli mamy do tego smykałkę, to możemy pokusić się o ich samodzielne zrobienie i wykończenie.

Podobne zasady warto zastosować w przypadku elementów dekoracyjnych, a wnętrze ozdobią piękne drewniane lampy, sufitowe i stojące, wiklinowe kosze z kwiatami, w sezonie świeżymi, a poza sezonem z kompozycjami z kwiatów suszonych. Równie efektownie wyglądają kamienne lub drewniane misy na owoce oraz elementy metalowe, najlepiej z mosiądzu pasującego kolorystyką do drewna.

Styl rustykalny – jak urządzić poszczególne pomieszczenia w naszym domu

Skoro wiemy już, jaką kolorystykę i jakie materiały powinniśmy zastosować, urządzając dom w stylu rustykalnym, nadszedł czas na zastosowanie tych zasad w rozbiciu na poszczególne pomieszczenia. Rustykalny styl musi przecież objąć cały dom lub mieszkanie, począwszy od salonu, poprzez sypialnię, aż po kuchnię i łazienkę.

Elegancki i stylowy salon w stylu rustykalnym

Salon to zaraz po kuchni, drugie najważniejsze pomieszczenie w każdym domu, miejsce odpoczynku i relaksu, w którym spędzamy najwięcej czasu, nie tylko sami lub z bliskimi, ale i odwiedzającymi nas gośćmi. W obecnych czasach pandemii te wizyty zostały znacznie ograniczone, jednak jeszcze bardziej powinno nam zależeć, aby to właśnie salon zyskał na przytulności, a przebywanie w nim wprawiało nas w dobry nastrój, poprawiając nasze samopoczucie psychiczne.

Wykańczając i urządzając salon, zacznijmy od doboru kolorów, wspomnianych ciepłych beżów, żółci czy bieli, jeśli do tego pokoju wpada zbyt mało dziennego światła. Ciekawym rozwiązaniem jest wyłożenie powierzchni ścian cegłą, kamieniem albo drewnianymi panelami najlepiej imitującymi wiejską chatę. Kolejnym elementem jest oczywiście podłoga, bezwzględnie drewniana, a takiego efektu, jaki dają deski, nie zastąpią nawet najlepsze panele podłogowe. Tak pięknej podłogi nie warto chować pod dużymi dywanami, w newralgicznych miejscach wystarczy tylko położyć ręcznie tkane chodniki albo kilimy w ludowe wzory.

W przypadku mebli, jakie będziemy chcieli ustawić w rustykalnym salonie, ich cechą charakterystyczną jest prostota oraz zastosowanie litego drewna, a nie płyt MDF. Oprócz prostej formy mebli z minimalną ilością ozdób, ważne jest połączenie drewna ze wspomnianymi naturalnymi materiałami obiciowymi. Nikt oczywiście nie każe nam od razu kupować nowych kanap czy foteli stylizowanych na wiejski styl, równie dobrze można pozostawić te, które już mamy, po prostu zmieniając na nich obicie. Mieszanie nowego ze starym daje naprawdę ciekawe połączenia np. użycie w roli stolika stuletniej drewnianej skrzyni.

Rustykalna sypialnia gwarantująca mocny, relaksujący sen

W rustykalnej sypialni „pierwsze skrzypce” grają meble, a jeśli to pomieszczenie służy tylko i wyłącznie do spania, nie ma co przesadzać z ich ilością, lepiej zostawić trochę więcej wolnej przestrzeni. Najważniejsze jest oczywiście właściwie dobrane łóżko, podstawa naszego dobrego wypoczynku, duże, pozwalające swobodnie wyspać się więcej niż jednej osobie, z wygodnym, ergonomicznym materacem. Rama łóżka powinna być drewniana, prosta, bez zbędnych dekoracji, które zazwyczaj bardziej szpecą, niż zdobią. Pościel to tylko bawełna albo miękki len, a z tych samych materiałów trzeba uszyć narzutę na łóżko.

Proste, klasyczne linie i nieprzeładowanie ozdobami powinno charakteryzować także pozostałe meble w sypialni, komody albo okute metalem wiekowe kufry służące do przechowywania pościeli, szafy na ubrania, krzesło, tak lubianą przez kobiety toaletkę oraz stoliki nocne. Jeśli zaś chodzi o oświetlenie, to dobrym wyborem są lampy o drewnianych lub metalowych postawach, stylizowane na lampy naftowe, albo przerobione z nich na elektryczne. Nie zapominajmy również o chodnikach na podłodze po obu stronach łóżka oraz o roślinach, koniecznie żywych, a nie sztucznych, oczyszczających powietrze w sypialni. Miłośnikom lektury przed snem z pewnością przyda się wygodny fotel, gięty bujany lub wiklinowy, wyłożony miękkimi poduszkami.

Funkcjonalna kuchnia z kompletnym rustykalnym umeblowaniem i wyposażeniem

Specjaliści od urządzania wnętrz zgodnie twierdzą, że najlepszym pomieszczeniem, w którym można zastosować styl rustykalny, jest kuchnia i patrząc na efektowne projekty, jakie znajdziemy w sieci, trudno się z tym nie zgodzić. Dopiero w kuchni projektanci wnętrz mogą „rozwinąć skrzydła” i wchodząc nawet do tej w zwykłym mieszkaniu w bloku, będziemy mieli wrażenie, że cofnęliśmy się co najmniej o sto lat.

W sklepach czy bezpośrednio u producentów można bez większego problemu zamówić drewniane meble stylizowane na stare, lecz jednocześnie w pełni funkcjonalne i spełniające wszystkie wymagania każdej nowoczesnej pani domu. Są doskonale wyposażone, w blaty odporne na wysoką temperaturę, samodzielnie domykające się szafki i szuflady z praktycznym rozplanowaniem wnętrza pozwalającym zmieścić w nich całe kuchenne wyposażenie. Sklepy AGD oferują z kolei kuchenki i lodówki w stylu retro, idealnie komponujące się z rustykalnymi meblami, a całości dopełniają miedziany okap, mosiężne garnki i patelnie oraz inne elementy wykończeniowe wykonane z tego materiału.

Rustykalna łazienka – to naprawdę możliwe

Zastosowanie stylu rustykalnego jest możliwe również w łazience, chociaż wiele osób natychmiast zada pytanie, jak naturalne drewno można pogodzić z wysoką wilgotnością panującą w tym pomieszczeniu. Otóż można, a przy obecnie dostępnych lakierach i impregnatach do drewna nie stanowi ona dla niego praktycznie żadnego zagrożenia. O ile wykładania ścian łazienki drewnem raczej nie polecamy, to na podłodze sprawdzi się całkiem dobrze, pod warunkiem, że uszczelnimy wodoodpornym klejem wszystkie połączenia pomiędzy deskami. Dla osób, które mimo to nie mogą zdecydować się na drewnianą podłogę w łazience, polecamy gres i terakotę nieodróżniające się od niej wyglądem, mające wiernie odwzorowany układ słojów, fakturę powierzchni i kolorystykę taką, jak naturalne drewno.

Rustykalnego charakteru nadaje łazience także kamień, na ścianach i podłogach, dekoracje z cegły, również zabezpieczonej przed wpływem wilgoci i wiele innych elementów wyposażenia, praktycznych akcesoriów łazienkowych. Jeśli chcemy wannę, to wybierzmy model w stylu retro, niezabudowany i stojący na rzeźbionych nóżkach, niekoniecznie w kolorze białym. Baterie także powinny być w stylu retro, w kolorze mosiądzu albo jeszcze efektowniej wyglądającego starego złota. Zamiast tradycyjnej umywalki, można zamontować na lakierowanym drewnianym blacie kamienną misę, a nad nią powieśmy lustro w drewnianej ramie, postawny w łazience także wiklinowy kosz na pranie. Jeśli chodzi o kolorystykę ścian i podłogi, to raczej zrezygnujmy z tradycyjnej bieli na rzecz:

• beżu;
• różnych odcieni brązu, ale komponujących się ze sobą, przechodzących od jasnego do ciemnego w ramach tej samej gamy barw;
• wanilii;
• różnych odcieni stalowego, dobieranego tak, jak brązy.

Piotr Płucienniczak

49 lat, copywriter, który w miarę bezproblemowo przeszedł w życiu niejeden remont. Mimo że wiele prac budowlanych leży poza moim zasięgiem, to lubię zdobywać nową wiedzę z tej pasjonującej dziedziny i dzielić się nią z innymi. Mam nadzieję, że to, o czym piszę, okaże się przydatne i pozwoli pomóc w budowie domu Waszych marzeń, a wszelkie remonty nie będą Wam już straszne.